Shafrani konsiderohet si bima më e shtrenjtë që kultivohet aktualisht në Shqipëri, ndërsa çmimi i tij arrin rreth 20 euro për gram. Kjo bimë e rrallë, e njohur botërisht si “ari i kuq”, po tërheq gjithnjë e më shumë vëmendjen e fermerëve, veçanërisht në zonën e Dumresë, ku vitet e fundit ka nisur kultivimi i saj me sukses.
Shafrani është një kulturë bujqësore delikate dhe e vështirë për t’u rritur. Përpunimi i tij kërkon durim, përkushtim dhe kushte të posaçme, pasi çdo lule prodhon vetëm disa pistila, të cilët përbëjnë erëzën e çmuar. Pikërisht kjo sasi e ulët prodhimi e bën shafranin një nga produktet më të vlefshme në tregun ndërkombëtar.
Në qarkun e Elbasanit, kultivimi i shafranit është kthyer në një burim të qëndrueshëm të ardhurash për disa fermerë. Dervish Elezi nga Belshi tregon se, pavarësisht kujdesit të madh që kërkon, shafrani është një investim i leverdisshëm. Sipas tij, një hektar tokë i mbjellë me këtë bimë prodhon vetëm 800 gram pluhur shafrani, duke e bërë atë jashtëzakonisht të vlefshëm.
Ai thekson se cilësia e shafranit të Dumresë është unike, falë kushteve specifike të tokës dhe klimës së zonës, cilësi që vështirë gjenden në vendet e tjera. Për këtë arsye, përveç tregut vendas, një pjesë e madhe e prodhimit eksportohet drejt Italisë, ku ka kërkesë të lartë dhe vlerësim të jashtëzakonshëm.
Edhe Nexhip Elezi, me mbi 10 vite eksperiencë në kultivimin e kësaj bime, nënvizon se pjesa më e vështirë e punës nuk është mbjellja, por procesi i tharjes dhe ndarjes së pistilave, i cili kryhet me kujdes të madh në ambiente të kontrolluara dhe higjienike.
Përveç vlerës ekonomike, shafrani njihet edhe për përfitime të shumta shëndetësore. Ai përdoret si një ilaç natyral kundër stresit dhe depresionit, ndihmon në zbutjen e simptomave të sëmundjes Alzheimer dhe është i pasur me vitaminë C, tiaminë, riboflavinë, niacinë, acid folik dhe vitaminë B6. Shafrani ka përdorime të gjera në kuzhinë, kozmetikë, parfumeri dhe prodhimin e vajrave natyralë.
Falë aromës së tij karakteristike, ngjyrës së artë dhe vlerave të rralla shëndetësore, shafrani mbetet një nga bimët më të çmuara të natyrës një kulturë që po gjen vend gjithnjë e më të rëndësishëm në bujqësinë shqiptare.
