Skandali i rrugës Qukës–Qafë Plloçë po zgjerohet çdo ditë, duke zbuluar shtresa të reja abuzimi, vjedhjeje dhe kapjeje të fondeve publike. Shembja masive e Lotit 3, vetëm një muaj pas inaugurimit, nuk ishte thjesht një “aksident teknik”, por finalizimi i një historie të gjatë mashtrimesh, fryrjesh kostosh dhe zhvatjeje sistematike të buxhetit të shqiptarëve.
Loti 3 i rrugës Qukës–Qafë Plloçë ishte parashikuar fillimisht të kushtonte 25 milionë dollarë. Projekti ishte pjesë e një marrëveshjeje huaje mes Shqipërisë dhe Fondit Saudit për Zhvillim në vitin 2014. Por shumë shpejt, kostot nisën të rriteshin pa asnjë logjikë teknike.
Në qendër të aferës u shfaqën kompania saudite Rawafed Al Torok dhe partneri i saj në Shqipëri, 2T, e zotëruar nga Artan Sako, vëllai i kryebashkiakut të sapozgjedhur të Tepelenës, Gramos Sako. Pikërisht këto dy kompani “gëlltitën” pjesën dërrmuese të financimit të Lotit 3, segmenti më i kushtueshëm i gjithë projektit.
Në vitin 2017, ARRSH kërkoi rritjen e buxhetit në 49.3 milionë USD, me justifikimin e “punimeve shtesë në skarpatat e rrugës”. Këto kosto vijuan të rriteshin pothuajse çdo vit:
Në fund, financimi total shkoi në 74–75 milionë dollarë, një rritje pothuaj 50% krahasuar me kontratën bazë. Dhe ironi e fatit? Paratë u përdorën për “stabilizimin e skarpatave”, pikërisht skarpatat që u shembën si të ishin prej rëre pas vetëm 30 ditësh.
Raporti i Kontrollit të Lartë të Shtetit ishte një alarm i hapur, i injoruar nga të gjithë.
Sipas KLSH:
Pikërisht ata elementë që KLSH i kishte cilësuar si rrezik të lartë, u shembën në mënyrë spektakolare, duke konfirmuar se projektimi dhe ndërtimi ishin bërë me standarde skandaloze.
Në vend që të ndëshkoheshin, të njëjtët emra që morën 75 milionë dollarë për një rrugë që nuk mbijetoi as një muaj… sot fitojnë një tjetër tender të majmë në të njëjtin segment rrugor.
Objekti: “Mirëmbajtje me performancë e segmentit rrugor Qukës–Qafë Plloçë”
Autoriteti kontraktues: ARRSH, drejtuar nga Gentian Gjyli, aktualisht në arrest shtëpie
Fituesi: 2T, në pronësi të Artan Sakos dhe Dritan Troksit
Vlera fituese: 29,359,200 lekë pa TVSH, rreth 360 mijë euro me TVSH
Fondi limit: 31,819,342 lekë pa TVSH, rreth 390 mijë euro me TVSH
Oferta fituese rezulton të jetë rreth 92% e fondit limit. Pra, Sako ka marrë tenderin me një ofertë pothuajse sa fondi maksimal, sikur konkurrenca të mos ekzistonte fare.
Por skandali nuk ka mbaruar: Oferta më e lartë fiton kundër 4 ofertave më të ulëta. Hetimi i dokumenteve të tenderit nga Joq Albania tregon diçka edhe më të rëndë: 4 kompani të tjera kanë ofruar çmime më të ulëta se 2T. Prapëseprapë, fituese është shpallur kompania e Artan Sakos.
Pra, ndërsa Shqipëria ka drejtues të ARRSH nën arrest, institucioni vazhdon po të njëjtin model abuzimi, duke shpërblyer oligarkët e lidhur me pushtetin.
Artan Sako njeriu që përfitoi 75 milionë USD për një rrugë të shembur brenda 30 ditësh, merr sot një tjetër pagesë nga buxheti i shqiptarëve për “mirëmbajtjen” e saj. Ndërsa drejtori i ARRSH, Gentian Gjyli, ndodhet në arrest shtëpie, skemat e tenderave nuk ndalen. Përkundrazi, vazhdojnë më hapur se kurrë.
Përfundimi është i qartë. Shqiptarët po paguajnë: një rrugë që u shemb, miliarda të shpërdoruara dhe tani një tender të ri për mirëmbajtjen e një segmenti të shkatërruar nga abuzimi i të njëjtëve njerëz.
Kjo nuk është thjesht keqmenaxhim, është vjedhje e organizuar me firmë dhe vulë shtetërore.
Dhe derisa drejtësia të veprojë realisht, fatura vazhdon t’i bjerë mbi shpatulla qytetarëve.
