Lëvizjet e bërthamës së Tokës mund të kenë ndikuar për miliona vite në sasinë e oksigjenit që ka mbështetur jetën në sipërfaqe
Një studim i ri i udhëhequr nga NASA ka hedhur dritë mbi një lidhje të habitshme mes fushës magnetike të Tokës dhe sasisë së oksigjenit në atmosferë. Hulumtimi, i publikuar në Science Advances, sugjeron se ndryshimet në fushën magnetike janë përputhur me luhatjet e oksigjenit për më shumë se 500 milionë vite, duke ngritur pyetje të reja për ndikimin e brendësisë së Tokës mbi jetën në sipërfaqe.
Fusha magnetike, e cila krijohet nga rrjedha e materialit të shkrirë në bërthamën e Tokës, luan një rol kyç në mbrojtjen e planetit nga rrezatimi diellor. Por ky mekanizëm nuk është i qëndrueshëm në kohë – ai luhatet. Pikërisht këto luhatje, sipas studiuesve, janë ndjekur paralelisht me ndryshimet në sasinë e oksigjenit atmosferik, një element jetik për gjallesat.
Për të zbuluar këtë përputhje, shkencëtarët analizuan të dhënat magnetike të fosilizuara në minerale që formohen kur magma ftohet në thellësi të Tokës. Këto minerale, që ruhen për miliona vite, janë si një arkiv i magnetizmit të planetit. Krahas tyre, studiuesit ekzaminuan edhe shkëmbinjtë e lashtë për të matur përqendrimet e oksigjenit në kohë të ndryshme.
Gjeofizikani Weijia Kuang nga NASA theksoi se të dhënat magnetike dhe ato të oksigjenit shfaqin një ngjashmëri befasuese. Kjo ngjashmëri ngre hipotezën se një proces i vetëm gjeologjik – ndoshta lëvizja e pllakave tektonike – mund të ndikojë në të dy këto elemente jetësore. Kjo është veçanërisht domethënëse kur merret parasysh që ky model përsëritet që nga periudha Kambriane, kur shpërthimi i jetës së ndërlikuar nisi në Tokë.
Sipas biogjeokimistit Benjamin Mills nga Universiteti i Leeds-it, forca e fushës magnetike dhe niveli i oksigjenit mund të jenë përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj të njëjtit mekanizëm të brendshëm. Kjo do të përforconte idenë se bërthama dhe manteli i Tokës luajnë një rol më të madh se ç’mendohej më parë në formësimin e jetës sipërfaqësore.
Në vijim, studiuesit do të zgjerojnë kërkimin duke analizuar të dhëna edhe më të hershme, si dhe elementë të tjerë jetikë si azoti. Siç deklaroi eksperti Ravi Kopparapu, "ka ende shumë për të zbuluar" mbi mënyrën si brendësia e Tokës ndërvepron me kushtet që mundësojnë ekzistencën e jetës.
