Një grup shkencëtarësh në Japoni ka zhvilluar një lloj të ri gjaku artificial që mund të përdoret në pacientë të çdo grupi gjaku. Kjo shpikje përfaqëson një përparim të jashtëzakonshëm për kujdesin emergjent, ndihmën në luftëra apo në zonat pa qendra moderne shëndetësore.
Gjaku artificial përbëhet nga qeliza të kuqe dhe trombocite të krijuara në laborator, të mbështjella në flluska mikroskopike sintetike. Këto flluska ndihmojnë në transportimin e oksigjenit dhe në koagulimin e gjakut, ashtu si gjaku natyral. Për më tepër, ky gjak mund të ruhet në temperaturë ambienti për më shumë se një vit – ndryshe nga gjaku tradicional që kërkon ruajtje në kushte të ftohta dhe ka jetëgjatësi të shkurtër.
Kjo nënkupton se spitalet, ambulancat dhe klinikat mund të kenë gjithmonë gjak artificial në dispozicion pa pasur nevojë për përputhje të grupit të gjakut apo frigoriferë. Në raste aksidentesh, fatkeqësish natyrore apo në zona lufte, ky gjak mund të shpëtojë jetë.
Universiteti Mjekësor i Narës nisi në mars një provë klinike me 16 vullnetarë të shëndetshëm, duke u administruar 100-400 ml gjak artificial. Qëllimi është që deri në vitin 2030, ky produkt të jetë i përdorshëm gjerësisht nëpër botë.
Profesor Ash Toye nga Universiteti i Bristolit në Angli thotë se kjo është një hap premtues në mjekësinë transfuzive, sidomos për faktin që gjaku artificial është universal dhe depërton në zona të bllokuara nga mpiksjet. Megjithatë, ai vë në dukje se përbërja aktuale ende varet nga hemoglobina e marrë nga dhurues njerëzorë, çka mund të kufizojë shkallën e prodhimit.
Organizata Botërore e Shëndetësisë raporton se mbi 118 milionë dhurime gjaku bëhen çdo vit, por 40% vijnë nga vendet e pasura që përbëjnë vetëm 16% të popullsisë botërore. Kjo krijon një pabarazi në aksesin ndaj trajtimit. Gjaku artificial universal mund të shpëtojë miliona jetë në vendet me të ardhura të ulëta, sidomos në raste hemorragjish, ndërhyrjesh kirurgjikale dhe lindjesh të rrezikshme.
Nëse provat vazhdojnë me sukses dhe produkti miratohet për përdorim të gjerë, gjaku artificial mund të bëhet një pjesë standarde e pajisjeve të emergjencës – nga spitalet, te misionet ushtarake dhe deri në misionet hapësinore.
Ky zhvillim mund të ndryshojë mënyrën si bëhen transfuzionet, duke shmangur mungesat e gjakut dhe problemet nga përputhja e gabuar. Bota mund të jetë më afër se kurrë drejt një zgjidhjeje universale për një nga nevojat më jetike të njeriut: gjakun.
