Industria e veshjeve dhe këpucëve në Shqipëri ka përjetuar një krizë të thellë gjatë vitit të kaluar, e ndikuar nga rënia e ndjeshme e euros dhe ulja e kërkesës nga jashtë. Si pasojë, fabrikat e këtij sektori kanë shkurtuar pothuajse një të pestën e vendeve të punës.
Të dhënat zyrtare të INSTAT tregojnë se, sipas statistikave afatshkurtra, në tremujorin e fundit të vitit 2024 indeksi i punësimit në fabrikat e tekstilit ra me mbi 19 pikë përqindje krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023. Ndërkohë, në fabrikat e prodhimit të këpucëve, rënia ishte mbi 7 pikë përqindje.
Sipas të dhënave ekonomike mbi ndërmarrjet, gjatë vitit 2023 numri mesatar i punonjësve me pagë në fabrikat e veshjeve ishte 28,250, ndërsa në ato të këpucëve 20,080. Burime nga tregu konfirmojnë se tkurrja e punësimit ka vijuar edhe gjatë muajve janar dhe shkurt 2025, pasi shumë fabrika përfunduan kontratat vjetore dhe ndërprenë aktivitetin e tyre.
Një krizë e vazhdueshme në sektorin e prodhimit
Reduktimi i vendeve të punës në fabrikat e veshjeve ka hyrë tashmë në vitin e tretë, duke shënuar një krizë të zgjatur për këtë sektor. Rënia e vlerës së euros, nga 122.4 lekë në vitin 2021 në më pak se 100 lekë gjatë vitit të kaluar, ka shkaktuar humbje të konsiderueshme për bizneset prodhuese.
Përveç kësaj, industria është përballur me një rënie të ndjeshme të kërkesës nga tregjet e eksportit, kryesisht për shkak të transferimit të prodhimit jashtë Europës dhe uljes së konsumit për veshje dhe këpucë në vendet e zhvilluara.
Sipas të dhënave më të fundit, gjatë muajit shkurt të këtij viti ka pasur një përmirësim të lehtë të porosive për këpucë, por situata për veshjet mbetet më e brishtë. Megjithatë, fabrikat e këpucëve po hasin vështirësi në rikthimin e aktivitetit, pasi shumë punonjës tashmë janë integruar në sektorë të tjerë dhe nuk po rikthehen në fabrikat ku punonin më parë.
Zhvendosja e fuqisë punëtore drejt sektorit të shërbimeve
Industria e veshjeve dhe këpucëve "Made in Albania" ka dalë e dobësuar nga kjo krizë dhe tashmë e ka të vështirë t’i përgjigjet porosive të reja. Shumë nga punonjësit që kanë humbur vendet e punës janë riintegruar kryesisht në sektorin e shërbimeve, veçanërisht në pastrim.
Rritja e kërkesës për shërbime të pastrimit nga hotelet dhe njësitë Airbnb ka shtuar ndjeshëm nevojën për punonjës në këtë sektor. Për pasojë, tregu i punës është ristrukturuar duke u zhvendosur nga prodhimi drejt shërbimeve.
Megjithatë, pavarësisht kësaj zhvendosjeje, shumica e sektorëve, me përjashtim të industrisë, po përballen me mungesë të fuqisë punëtore. Në vitin e kaluar, punësimi ka njohur rritje të ndjeshme në fusha si programimi kompjuterik, agjencitë e udhëtimit, hotelet, informacioni dhe komunikimi.
