Në Gjermani mungojnë disa qindra mijëra punonjës në kopshte. A mund të punojnë personat nga vendet e tjera?
Nëntor, moti i keq, një grup fëmijësh nga një kopsht fëmijësh në Këln përpiqen “të thërrasin” diellin duke kënduar me zë të lartë. Këndojnë këngën “Sal, solecito, caliéntame un poquito”, “Diell, hajde më ngroh pak”. E veçanta është se pothuajse asnjë nga fëmijët nga dy deri në gjashtë vjeç nuk flet spanjisht. Kur i dëgjoni duke kënduar, mund të mendoni se jeni në një kopsht fëmijësh në Madrid.
Jessica Rojas Flores, një boliviane që erdhi në Gjermani nga Spanja dy vjet më parë, beson se koncepti dygjuhësor i kopshtit është një model i suksesshëm. Ajo thotë për DW: “Ne nuk flasim spanjisht gjatë gjithë kohës me fëmijët, por këndojmë vjersha spanjolle dhe përsërisim disa fjalë si karrige, tavolinë ose pjatë. Kështu ata e mësojnë gjuhën përmes lojës. Fëmijët janë shumë empatikë, ndaj unë dhe flas më ngadalë kur diçka nuk e kuptoj menjëherë.”
Shumëgjuhësia u hap shumë dyer fëmijëve Në këndin e lojërave të kopshtit ka një tabelë me një përkthim spanjisht, dhe shumë postera kanë edhe fjalë spanjisht mbi to. Prindërit dhe fëmijët përshëndesin njëri-tjetrin me “Buenos días” dhe “Adiós”. Kjo është një situatë e favorshme për të gjithë: ndërsa fëmijët përvetësojnë fjalorin spanjoll, mësueset e sapoardhura po mësojnë gjermanisht përmes punës së tyre të përditshme në kopsht. Spanjollja Carmen Casares Naranjo thotë për DW: “Kohët e fundit, prindërit më thanë me krenari se fëmija i tyre tashmë di të numërojë në spanjisht dhe i njeh të gjitha ngjyrat. Ajo që e bën të veçantë këtë koncept dygjuhësh është se fëmijët zhvillojnë strategji për situatat e përditshme në të cilat një person tjetër mund të ai nuk e kupton.”
Cynthia Malca-Buchholz lançoi konceptin dygjuhësh në vitin 2013, ndërsa organizata Fröbel që menaxhon këtë kopsht fëmijësh e mbështeti menjëherë idenë. Malca-Buchholz, peruane me origjinë dhe nënkryetare e kopshtit të fëmijëve Tausendfüßler, ende duhet të qetësojë prindërit që kanë frikë se gjuha shtesë mund t’i ngarkojë fëmijët. Nga ana tjetër, thekson ajo, shumëgjuhësia u hap shumë dyer fëmijëve.
Kur u pyet nëse Gjermania po i largon punëtorët e kualifikuar nga vendet që kanë nevojë për ta në këtë mënyrë, Malca-Buchholz përgjigjet: “Jo, sepse shumë mësues të kualifikuar në Spanjë ose Amerikën Latine shpesh nuk mund të gjejnë punë dhe duhet të punojnë si kamariere. Në Gjermani, ne mund t’u ofrojë atyre mundësinë për të bërë atë që kanë studiuar për katër ose pesë vjet.”
Vendet e punës dhe ligji Modeli i kopshtit Tausendfüßler, i cili punëson ekspertë nga jashtë, mund të jetë një zgjidhje kreative për problemet ekzistuese. Në Gjermani mungojnë rreth 430.000 punonjës në kopshte – rreth 300.000 edurkatorë dhe rreth 125.000 mësues, që do të thotë se mesatarisht mungojnë dy mësues për kopsht.
Situata është veçanërisht e vështirë në perëndim të Gjermanisë. Në landin Renania Veriore-Vestfalia shumë prindër për shkak të mungesës së punonjësve detyrohet të marrin fëmijët e tyre më herët nga kopsthi, ose t’i transferojnë në grupe të tjera. E në rastin më të keq, kopshtet mbyllen.
“A ka mbetur mbrapa Gjermania në rritjen e kapaciteteve? Absolutisht. A mungojnë kriteret e cilësisë? Absolutisht po!”, tha për DW Wido Geis-Thöne, një ekspert i politikave familjare në Institutin për Ekonominë Gjermane në Këln. “Kemi më shumë se dhjetë vjet që kemi të drejtën ligjore të kopshtit për fëmijët nën tre vjeç, por për shkak të mungesës së punonjësve nuk mund të zbatohet, pavarësisht se sipas ligjit çdo fëmijë ka të drejtë të ketë një vend.”
Kriza e kopshteve ka një ndikim të madh edhe në ekonomi. Studimi “Working Parents and Beyond” i platformës Stepstone vlerëson se dëmi shkon në rreth 23 miliardë euro. Vlerësohet se 1.2 miliardë orë pune humbasin çdo vit për shkak të mungesës së vendeve në kopshte. Në Gjermaninë perëndimore, kjo është veçanërisht problematike për arsye historike, shpjegon Geis-Thöne.
“Në Republikën e vjetër Federale, konsiderohej për një kohë të gjatë që për fëmijët nuk duhet të kujdeseshin institucionalisht. Nga ana tjetër, RDGJ zhvilloi një sistem përkujdesjeje për t’i mundësuar gratë të punojnë. Kjo është arsyeja pse Gjermania Lindore tradicionalisht ka traditë më të mirë me kopshtet”.
Peticioni “Çdo fëmijë ka rëndësi” Katja Ross ka vendosur të ndërmarrë diçka në këtë drejtim. Ajo nisi peticionin “Çdo fëmijë është i rëndësishëm”, i cili shkaktoi një jehonë të madhe. Peticioni u nënshkrua nga 220.180 njerëz dhe me këtë dokument kërkohen kushte më të mira të punës. Në fillim të tetorit, Ross pati mundësinë të fliste për një orë përpara komisionit të peticioneve në Bundestag.
Ajo theksoi se “atë që nuk e kanë mësuar fëmijët deri në moshën gjashtë vjeç, do ta ketë të vështirë ta rikuperojë në shkollë”. Katja Ross dhe kolegët e saj po bëjnë thirrje për specialistë shtesë në edukimin dhe përfshirjen gjuhësore, standardet minimale të detyrueshme për stafin dhe zgjerimin e kapaciteteve të kopshteve në mënyrë që çdo fëmijë në Gjermani të ketë një vend. Ajo është skeptike se për këtë do të mjaftojnë katër miliardë euro, të cilat qeveria federale i ka siguruar për 2025 dhe 2026 si pjesë e Aktit të ri të Cilësisë së Kopshteve.
“Çdo euro e investuar në arsimin e hershëm kthehet katërfish në terma afatgjatë. Fëmijët që janë të arsimuar mirë në kopshtin e fëmijëve kanë parakushte të arrijnë një nivel më të lartë arsimimi më vonë, gjë që ndikon edhe në fondin e pensioneve. Por kjo kërkon politikanë të guximshëm që do të shikojnë përtej katër vitesh – pra një mandati në pushtet”, paralajmëron Katja Ross.
