Në një atmosferë politike të tensionuar, ku më shumë se gjysma e qeverisë shqiptare është ose në burg ose në arrati, kryeministri Edi Rama ka lançuar nismën "Deputeti që Duam". Kjo fushatë, sipas pretendimeve zyrtare, ka për qëllim angazhimin e të rinjve për të kontribuar në parlamentin shqiptar. Por, pas një hetimi të thelluar nga JOQ, është zbuluar se kjo nismë është thjesht një farsë dhe një strategji marketingu e rafinuar.
Videot e aspirantëve për deputet, që postohen në platforma si TikTok dhe Facebook, luajnë një rol të rëndësishëm në nismën "Deputeti që Duam". Këto platforma ndihmojnë në rritjen e dukshmërisë së kandidatëve dhe në krijimin e një imazhi pozitiv për qeverinë. Çdo video shërben si një mjet për të angazhuar rininë dhe për t’i bërë ata të ndihen si pjesë e një procesi demokratik, megjithëse realiteti është ndryshe.
Foto nga platforma e aplikimit
Megjithatë, këto video nuk ofrojnë një angazhim të vërtetë. Ato shndërrohen në mjete marketingu që forcojnë pushtetin e pandryshuar, duke i detyruar të rinjtë të veprojnë si mjete të propagandës. Kjo praktikë e bën të qartë se, pavarësisht përpjekjeve për angazhim, rinia përdoret si vegël për të mbështetur një sistem politik që nuk ofron mundësi reale për ndryshim.
Një aspekt tjetër shqetësues është përfshirja e minorenëve në fushatat politike përmes këtyre platformave. Kjo është një praktikë e diskutueshme dhe e ndaluar, e cila thellon më tej krizën e besueshmërisë në politikën shqiptare.
Në fund, kjo nismë e dukshme e angazhimit rinor zbulon më shumë se thjesht një fushatë; ajo hedh dritë mbi dinamikat e brendshme të politikës shqiptare që, ndonëse pretendon të jetë e hapur dhe gjithëpërfshirëse, shpesh konsiderohet si një strategji për të ruajtur pushtetin në vend të një ansambli të vërtetë demokratik.
Foto nga propaganda e platformës
Si fillon gjithçka?
Pas aplikimit në platformën online deputetiqeduam.al, pjesëmarrësit të rinj marrin një ftesë për të marrë pjesë në takimet e organizuara përmes ZOOM. Gjatë këtyre takimeve, të rinjtë janë të udhëhequr nga figura të njohura të Partisë Socialiste, si Evis Kushi, deputete dhe Bora Muzhaqi, Ministre e Shtetit për Rininë dhe Fëmijët . Një grup i gjatë patronazhisteve dërgojnë mesazhe private që kërkojnë nga pjesëmarrësit të mbajnë kamerat hapur për t'u identifikuar dhe për të krijuar një imazh të një komuniteti aktiv.
Takimet ofrojnë vetëm dy minuta për të folur kryetarëve ose deleguarve të PS-së, ndërsa pjesëmarrësit e tjerë, të cilët po ashtu kanë një zë dhe aspirata, nuk kanë mundësi të prezantojnë veten. Kjo tregon një strukturë të qartë të monopolizimit të komunikimit, ku vetëm zërat e dëshmuar të partisë kanë akses në fjalën publike, duke lënë të rinjtë në një pozitë të pavendosur.
Bisedat informale dhe mikrofonat e hapur
Gjatë seancave, Evis Kushi dhe kolegët e saj, ndonjëherë të harruar me mikrofonin hapur, angazhohen në biseda të zakonshme që heqin çdo iluzion rreth seriozitetit të nismës. Bisedat e tyre, të cilat shpesh qeshin me situatat, tregojnë se nisma është më shumë për krijimin e një iluzioni se sa për angazhimin e vërtetë të të rinjve në politikë. Kjo sjellje nënvizon realitetin e vështirë që të rinjtë përballen; ata po shfrytëzohen si mjete për të krijuar një narrativë pozitiv për partinë, por me shpresat e tyre të reduktuara për avancim.
Takimi me Kryeministrin: Një shfaqje
Takimi me Kryeministrin, i cili vonohet një orë për t'u takuar me grupin e tretë të kandidatëve, është një tjetër mundësi për të demaskuar propogandën. Vetëm gjashtë prej pjesëmarrësve përzgjidhen për të folur, dhe Rama u jep mesazhe dekurajuese, duke theksuar se rruga drejt Partisë Socialiste është e vështirë dhe se përzgjedhja është e ngushtuar. Ai thekson se, nga mbi 800 aplikime, ndoshta vetëm një ose dy do të zgjidhen, duke u lënë të rinjve me shpresa të pakta dhe një ndjesi se janë thjesht pjesë e një sistemi që qëllimisht i margjinalizon.
Të Rinjtë si dele marketingu
Ndërsa thirrjet për angazhim dhe pjesëmarrje janë të shprehur, pjesëmarrësit rekrutohen dhe shfrytëzohen si dele marketingu për t’u dhënë jetë propagandës së qeverisë. Kryeministri inkurajon kandidatët të krijojnë video dhe të shpërndajnë mesazhe të partisë, duke përdorur emrin e tyre për të forcuar narrativën e suksesit të qeverisë. Megjithatë, këto video shpesh reflektojnë një narrativë të paracaktuar dhe janë të limituara në përmbajtje, duke injoruar realitetin e përvojave dhe aspiratave të të rinjve që duan të bëjnë ndryshimin!
Videot e aspirantëve: strategji e qartë marketingu
Pas një muaji intensiv, videot e aspirantëve për deputet (disa prej të cilëve duket se janë të parazgjedhur) filluan të shpërndahen në rrjetet sociale. Kandidatët e Partisë Socialiste prej kohësh janë nën vëzhgim, dhe kjo fushatë e re shërben si një platformë për promovimin e figurave të caktuara. Një shembull i qartë është kandidati Ermal P., i cili është prezantuar me pompozitet nga “Pirro i Madh i Lezhës” si deputeti që ka përmbushur kuotat gjinore në listën e femrave. Këto videot janë pjesë e një rregulli të sipërmarrjes politike, ku kandidaturat përzgjidhen në bazë të përmbajtjes që ata krijojnë. Megjithatë, përzgjedhja e Ermalit duket e paracaktuar, pasi është e qartë që vendimi për të ka ardhur nga dëshira e “Pirros së Madh,” i cili di të menaxhojë intriga dhe të ruajë pushtetin e tij ndërsa shpëton nga problemet ligjore.
Këto videot e aspirantëve, të cilat shfaqin një narrativë të kontrolluar, janë vetëm fillimi i një lojë të madhe politike, ku Ermal P. dhe të tjerë po shërbejnë si mjete për interesat e dikujt tjetër. Të rinjtë e sotëm e dinë se balancimi i aktiviteteve të tyre mund të jetë i kotë, por janë të detyruar të pranojnë këtë format, duke u bindur në mënyrë të verbër për të ecur përpara. “I madhi i gjati” i jep urdhra si “bëni videon”, jo për t’u angazhuar realisht në procesin demokratik, por për të krijuar iluzionin e një partie të angazhuar me rinovim dhe freski. Në këtë kontekst, duhen marrë parasysh pasojat që sjellin këto video; përkundër shtypjes së dëshirave personale, ata përdoren vetëm si figura për të forcuar një pushtet që mbetet i paprekur dhe i pandryshuar. Nga videot e Ermal P-së duket se PS-së i shërben gjithashtu edhe përfshirja e grupeve më të reja, madje edhe minorenëve, në fushatat politike, një praktikë e ndaluar me ligj, duke e thelluar më tej krizën e etikës politike në vend.
Më poshtë video nga kandidati Lezhës i cili nënvizon kontributet politike në vend të atyre intelektuale që trumbetohet nga nisma.