A nuk është vetë algoritmi bullizuesi më i keq në rrjetet sociale?

Shkruar nga: N Hoxha | Publikuar më: 08.10.2024, 14:32
Nëse bota në internet do të ishte filmi Mean Girls, vë bast se rrjetet sociale do të ishin Regina George. Bullizuesi. Është e logjikshme. Rrjetet sociale shpërthejnë kur ka skandale dhe vazhdimisht na bombardojmë me thashetheme dhe janë shumë të afta për të na komanduar. Por sigurisht që këtu nuk bëhet fjalë për Mean Girls. Rrjetet sociale po e modelojnë gjithnjë e më shumë opinionin publik, duke konsoliduar polarizimin politik, dhe duke ndezur flakët e mizogjinisë, racizmit dhe mungesës së tolerancës. Megjithatë, ne jemi ata që nxisim këto platforma, duke u regjistruar dhe ndërvepruar vullnetarisht. Një algoritëm i vetëm nuk mund të na bullizojë. Apo mundet?
Edhe pse askush nga Instagrami në pronësi të Meta-s nuk pranoi të prononcohej, një zëdhënës i TikTok-ut pranoi të më thoshte se algoritmi i tij synon të kurojë përmbajtjen për përdoruesit bazuar në preferencat e tyre. Në thelb, ai ju tregon më shumë lidhur me atë që ju pëlqen dhe e mat atë nëpërmjet pëlqimeve, llogarive të ndjekura dhe videove të shikuara. Në fillim, kjo duket diçka e dobishme, por kur e mendon pak më thellë, nëse vazhdojmë të shohim vetëm gjërat që na interesojnë, atëherë mbyllemi gjithnjë e më shumë në të ashtuquajturat dhoma jehone, të cilat kontribuojnë për të ndarë edhe më shumë shoqërinë.

Sara McCorquodale, themeluese e studios së konsulencës së rrjeteve sociale “Corq” dhe autore e librit Influence, beson se megjithëse ndarja nuk është qëllimi i rrjeteve sociale, kjo nuk do të thotë se nuk është në avantazhin e tyre. “Komunitete të mëdha në internet janë grupuar rreth çështjeve të diskutueshme dhe mendoj se shumë njerëz kanë krijuar një lloj varësie për të parë se si reagojnë të tjerët dhe për të përforcuar mendimet e tyre”, shprehet ajo. “Kjo varësi i shtyn ata të ndërveprojnë vazhdimisht me përmbajtje sociale dhe kjo është në avantazhin e vetë platformave për të cilat përdorimi i përditshëm dhe rëndësia minutë pas minutë janë thelbësore”.

Qëllimi i një algoritmi është të matë dhe të rrisë ndërveprimin, sepse kjo është mënyra se si këto platforma fitojnë para: sa më shumë të qëndrojmë në linjë, aq më shumë reklama mund të na servirin dhe nëse zbulojnë se cila reklamë është më e efektshme, atëherë do të na servirin më shumë të njëjtën reklamë. Madje as nuk duhet të jetë diçka që e keni kërkuar, por thjesht një temë trendi. Kjo mund të shpjegojë pse përmbajtjet fyese ndaj Amber Heard u shfaqen në shumë nga faqet tona këtë verë, pa bërë ndonjë kërkim.

“Ka më shumë gjasa të komentohen dhe postohen postimet kritike kanë më shumë gjasa të komentohen dhe shpërndahen sesa postimet e tjera”, thotë Camille Carlton, menaxhere e lartë e politikave dhe komunikimit pranë Qendrës për Teknologji Humane, një organizatë jofitimprurëse e angazhuar për ta bërë teknologjinë më të përgjegjshme në aspektin shoqëror. “Fjalët që ndjellin emocion në mesazhe, përhapen më shumë në bazë të një faktori prej 20% për çdo fjalë shtesë. Për sa kohë që urrejtja bën punën e vet, ajo është fitimprurëse, dhe për sa kohë indinjata është fitimprurëse, këto platforma nuk janë të motivuara për të ndaluar së ofruari atë”.

Indinjata është burimi jetësor i internetit. Thjesht mendoni për “pacientin zero” të bullizmit në internet: e ftuara në podkastin e javës së kaluar, At Your Service, Monica Lewinsky. Në vitin 1998 lidhja e saj intime me Presidentin Bill Clinton ishte skandali i parë politik që shpërtheu në internet. Kështu lindën faqet e thashethemeve, të cilave ne të gjithë u drejtohemi për të ushqyer interesat tona më të ulëta, për të poshtëruar njerëzit e famshëm. Rrjetet sociale kanë përfituar nga kjo, duke na lejuar të bullizojmë bashkë me ta. Në këtë mënyrë, kjo shërben si karrem, diçka që unë e quaj ‘vëzhgim i një aksidenti rrugor’. Carlton pranon se “Algoritmi shpesh mat ndërveprimin me përmbajtjen që nuk është medoemos ajo për të cilën jemi të interesuar në të vërtetë ose çfarë është e dobishme për ne”. “Janë ato gjëra nga të cilat nuk mund ta heqim shikimin”.

Megjithatë, zëdhënësi i TikTok-ut më informon se përdoruesit mund të zgjedhin në mënyrë aktive atë që nuk duan të shohin, duke filtruar etiketat hashtag ose përdorues të caktuar. “Kjo kërkon që njerëzit të kenë qasje proaktive ndaj rrjeteve sociale në vend që të lundrojnë në mënyrë pasive, diçka që mund të duket e panatyrshme në këtë pikë”, vëren McCorquodale. “Kjo është gjithashtu mënyra e vetme për të konfrontuar dhomat e jehonës, duke u detyruar për të ndërvepruar me përmbajtje nga perspektiva të ndryshme politike dhe aktuale për të marrë një burim më të balancuar dhe të shumanshëm”. Pra, nëse mund ta ndalojmë këtë fenomen, por nuk e bëjmë, a jemi thjesht bullizues pa impulse? “Jo, ne jemi kundër një sistemi të krijuar nga disa prej mendjeve më të zgjuara që duan të na mbajnë të varur pas rrjeteve sociale”, thotë Carlton.

Ja si funksionon: nëse do të kishit alergji ndaj një ushqimi të caktuar dhe frigoriferi do të vepronte si algoritëm, ai do t’ju mbushte gojën me atë ushqim sa herë që ta hapnit. Nëse do të kapërdinit një kafshatë, herën tjetër që do të hapnit frigoriferin, ai do t’ju fuste dy. Algoritmi nuk krijon përmbajtje urrejtjeje, dhe teknikisht, nuk na detyron ta lexojmë atë, por ashtu si sjellja tinëzare e Regina George, ndikimi i tij është gjithçka...

FACT CHECK: Synimi i JOQ Albania është t’i paraqesë lajmet në mënyrë të saktë dhe të drejtë. Nëse ju shikoni diçka që nuk shkon, jeni të lutur të na e raportoni këtu.
Haram i muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
  • Gent Sejko
    I pari në listë është Gent Sejko, Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, i cili edhe pse e dinte për skemën zhvatëse të mikrokredive, nuk merrte masa, por “bashkëpunonte” me ta. Vetëvrasja e Pal Trashajt është edhe përgjegjësi e tij.
    Agron Gaxho
    Agron Gaxho, drejtori i spitalit në Elbasan, i cili shkarkoi nga puna një infermiere, me 34 vite punë, vetëm pse ajo denoncoi kushtet e këqija të spitalit në redaksinë e JOQ Albania. Vetëm një ditë pas denoncimit, Agron Gaxho firmosi lirimin e saj, me pretekstin se i ka prishur imazhin institucionit.
    Anastas Angjeli
    Anastas Angjeli, ish-ministri i cili po torturon shoferët shqiptarë, të cilët e kanë siguruar makinën me kompaninë e tij, “Ansig”. Shumë qytetarë e kanë denoncuar për mashtrime dhe zvarritje të procesit të dëmshpërblimit, madje kanë dyshime se kompania mund të ketë falimentuar fare pasi kanë mbi 1 vit që presin.
    Gjovalin Loka
    Gjovalin Loka, drejtori i policisë Korçë, i cili iu bënte presion dhe dhunonte fermerët që protestonin, duke urdhëruar efektivët e policisë, t’i shtynin sa më fort. Ai madje urdhëroi edhe gjobitjen e tyre, me vlera që shkonin deri në 1 milionë lekë. Nga pamjet u pa se si Gjovalini, kujdesej vetë që fermerët të mos ngrinin zërin, për hallin e tyre.
    Atdhe Islami
    Atdhe Islami, është pronari i një byrektoreje në Dhërmi, shpifës dhe abuzues i niveleve të larta. Përveçse i faturon pushuesit me çmime të larta në byrektoren e tij, por edhe shpif ndaj medias, JOQ, se e kanë shantazhuar dhe i kanë kërkuar lekë për publikimin e një fotoje.
    Ermal Dredha
    Ermal Dredha, kryebashkiaku i Vlorës, i cili duket se gjatë gjithë kohës është me pushime dhe ka harruar punët e qytetit. Zjarri në landfillin e mbeturinave, për të disatën herë në Vlorë, është përgjegjësi direkte e tij, pasi nuk mori masa paraprake dhe për disa ditë me radhë helmoi banorët dhe pushuesit.
Më të Lexuarat
Shkarkoni aplikacionin JOQ ALBANIA në platformat
Më të fundit