Në Maqedoninë e Veriut, një problem serioz shëndetësor po shfaqet si një sfidë e madhe për shëndetin riprodhues të grave: mungesa e kontrolleve gjinekologjike të rregullta dhe një numër i konsiderueshëm i grave pa gjinekolog familjar të caktuar. Sipas të dhënave nga Fondi i Sigurimeve Shëndetësore për vitin 2022, rreth 260 mijë gra me sigurim shëndetësor nuk kanë zgjedhur një gjinekolog familjar dhe një tjetër grup prej 134 mijë grave as nuk janë të siguruara dhe as nuk kanë gjinekolog të caktuar.
Sipas Profesor Gligor Tofoski, kryetar i Shoqatës së Gjinekologëve dhe Obstetërve të Maqedonisë, vetëm 33 për qind e grave të anketuara në disa bashki kryejnë kontrolle të rregullta gjinekologjike çdo vit. Kjo tregon një mungesë të madhe të ndërgjegjësimit dhe qasjes në shërbimet e nevojshme shëndetësore.
Në vitin 2023, janë lidhur gjithsej 142 kontrata në kujdesin parësor shëndetësor për gjinekologji, me një rritje të lehtë të numrit të gjinekologëve në vend. Megjithatë, më shumë se gjysma e kontratave të lidhura janë qendruar në rajonin e Shkupit, duke lënë rajone të tjera me më pak mbulim.
Në Shuto Orizari, një komunë me vetëm një gjinekolog për rreth 8 mijë gra në periudhën riprodhuese, mungesa e gjinekologëve dhe shërbimeve bëhet edhe më e ndjeshme. Doktor Lambe Krsteski, specialist i kësaj komune, ka raportuar se kanë rreth 2000 pacientë, por ka edhe shumë të tjerë që nuk kanë as sigurim shëndetësor e as gjinekolog të caktuar.
Shoqata e Gjinekologëve dhe Obstetërve të Maqedonisë, në bashkëpunim me organizatat shëndetësore kombëtare dhe lokale, vazhdon të bëjë përpjekje për të rritur ndërgjegjësimin dhe qasjen në shërbime, përmes fushatave të ndryshme edukative dhe organizimit të punëtorive, veçanërisht për grupet socio-ekonomike të cenueshme.
Profesor Tofoski thekson nevojën për përfshirjen e temave të shëndetit riprodhues në programet shkollore për të informuar që në moshë të re rëndësinë e kujdesit parandalues dhe të rregullt gjinekologjik. Angazhimi për të mbrojtur dhe përmirësuar shëndetin e gruas duhet të jetë një prioritet për të gjithë profesionistët e shëndetësisë në vend.
FACT CHECK:
Synimi i JOQ Albania është t’i paraqesë lajmet në mënyrë të saktë dhe të drejtë. Nëse ju shikoni diçka që nuk shkon, jeni të lutur të na e
raportoni këtu.
Heroi i muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Denisi nga Durrësi
I pari në listë është Denisi nga Durrësi, i cili shpëtoi nga mbytja një vajzë në qytetin bregdetar. Ai e pa atë teksa ishte futur në det dhe vrapoi menjëherë për ta shpëtuar. Në një intervistë për JOQ ai tregon se nuk u mendua dy herë pët t’u futur në det dhe për të nxjerrë vajzën nga uji.
Djali nga Tirana
I dyti në listë është djali nga Tirana, i cili pa një të moshuar në rrugë që po shiste perime dhe vendosi që t’ia blejë asaj të gjitha me qëllim që ajo të shkonte në shtëpi dhe të mos rrinte më në rrugë në ato kushte. Gjithashtu ai bëri thirrje që çdokush që mundet të ndihmojë të moshuarit që shesin në rrugë, duke blerë produktet e tyre.
Petrit Alijaj
I treti është Petrit Alijaj, shqiptari në New York i cili shpëtoi nga manjaku të dashurën e tij. Një burrë i çmendur, manjak, tentoi të digjte të dashurën e shqiptarit në një stacion treni, por Petriti u hodh mbi të dhe flaka u vu në rrobat e tij. Ai ka marrë djegie të mëdha në trup dhe ndodhet i shtruar në një nga spitalet në New York.
I riu shkodran
Në listë është edhe i riu shkodran, i cili bëri një gjest për t’u duartrokitur. Ai iu dërgoi ujë dhe kafe, efektivëve të policisë, që kishin disa orë në punë në mes të rrugës. Ndoshta një gjest i vogël, por që motivon shumë të tjerë të ndihmojmë njëri-tjetrin.
Haram i muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Jurgen Çela
I pari në listë është Jurgen Çela, i riu nga Fushë-Kruja, i cili aksidentoi rëndë një vajzë, në Rrugën e Durrësit, dhe më pas u zhduk duke e lënë atë në mes të rrugës, të plagosur. Ai u dorëzua më vonë dhe rezultoi se ishte në gjendje të dehur dhe ishte futur kundravajtje në rrugë. Sot, vajza e aksidentuar është në gjendje jo të mirë. Ajo është dërguar në Greqi për mjekim më të specializuar.
Asgan Mërnica
I dyti është Asgan Mërnica, 23-vjeçari nga Fieri, i cili vrau me armë zjarri një efektiv policie, Nevruz Cenaliajn. Mërnica e vrau efektivin, pas një debati mes të dyve, se kush do të kalojë i pari në një rrugë të ngushtë të fshatit. Pas dy ditësh, 23-vjeçari u vetëdorëzua, shumë i qetë, i qeshur dhe aspak i penduar për atë që kishte bërë.
Erdgys Arrazi
Në listë është edhe Erdgys Arrazi, bashkëshorti i Alma Arrazit, e cila u vetëhodh në lumin Buna bashkë me tre fëmijët e saj në gjende të rënduar psikologjike. Arrazi është në burg, pasi ndaj tij rëndon akuza, se e ka shtyrë bashkëshorten drejt vetëvrasjes. Prokuroria thotë se Arrazi e dhunonte bashkëshorten psikologjikisht dhe pas kësaj ajo ndërmori veprimin ekstrem.
Djali dhunues
I katërti në listë është djali që u filmua duke dhunuar nënën e tij të moshuar, duke e kapur prej flokësh dhe duke e goditur keq. JOQ Albania publikoi pamjet e dhunës dhe më pas policia kreu arrestimin e tij. Ai kishte vetëm pak ditë që kishte dalë nga qelia e burgut dhe ishte në arrest shtëpie. Dhuna e tij ndaj nënës ishte e përhershme.
Eduart Danaj
I pesti në listë është edhe Eduart Danaj, shqiptari, i cili masakroi me thikë për vdekje bashkëshorten e tij në Athinë. Ai mendonte se gruaja e tij e tradhëtonte dhe në gjendje të dehur e vrau atë në mes të rrugës. Eduarti e dhunonte gruan e tij vazhdimisht dhe ajo kishte marrë disa herë urdhër mbrojtje, por nuk ndihej e sigurt aspak.
Vlonjati
I gjashti në listë është vlonjati, i cili tmerroi në plazh turistet ruse. Ai i shante ato dhe u afrohej për t'i ngacmuar. Kur ato e refuzuan, vlonjati afroi çadrën ndaj tyre dhe i ofendonte sa të mundej.
Babai dhunues
Në listë është edhe babai që dhunonte djalin e tij të mitur në Vlorë. Ai shfaqej teksa i gjuante pa pushim në kokë dhe e shante si të mundej. Videoja u publikua nga JOQ dhe mori shumë komente.
Adoleshentët
Adoleshentët që dhunuan burrin me probleme të shëndetit mendor. Ata e ngacmonin në rrugë dhe e goditën, ndërsa ai përpiqej të mbrohej. Pamjet i shpërndanë në rrjetet sociale.
