Zgjedhjet parlamentare në Bullgari ku sipas rezultateve paraprake fitues doli koalicioni konservator GERB-SDS (Unioni i Forcave Demokratike), i kryesuar nga ish-kryeministri Bojko Borisov, nuk zgjidhin krizën politike në këtë vend, në veçanti kontestin që ka me Maqedoninë e Veriut, thonë njohësit e çështjeve politike në Shkup.
Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria në qershor të vitit 2022 pranuan atë që njihet si propozim francez, për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve për gjuhën, identitetin dhe dallimet historike.
Më pas, dy vendet firmosën edhe protokoll për anëtarësim në BE, i cili bazuar në marrëveshjen e mëparshme e obligon Maqedoninë e Veriut ta ndryshojë Kushtetutën për përfshirjen e pakicës bullgare në preambulën e saj si popull shtetformues.
Por, ky obligim ende nuk është përmbushur nga autoritetet në Shkup, ndërkohë që Bullgaria, si shtet anëtar i BE-së në disa raste ka paralajmëruar për pasoja në procesin e integrimit nëse nuk përmbushen obligimet e marra.
Ish-diplomati maqedonas, Risto Nikovski, thotë për Radion Evropa e Lirë se “qasja e Sofjes” nuk do të ndryshojë as pas zgjedhjeve parlamentare të së dielës.
Ai konsideron se raportet mes forcave politike nuk japin shpresë për formimin e një Qeverie stabile, me të cilën do të mund të bisedohej për çështjet kontestuese.
“Zgjedhjet në Bullgari përfunduan, por nuk sollën asgjë të re. Qeveria e re vështirë se do të formohet pasi do të duhen të paktën tri parti politike, të cilat kanë dallime të mëdha. Por, ky nuk është problemi më i madh për ne pasi cilado parti që të jetë, politikat ndaj vendit tonë nuk ndryshojnë. Topi është në oborrin tonë dhe ne jemi ata që duhet të gjejmë zgjidhje për dalje nga situata në të cilën ndodhemi”, vlerëson Nikovski.
Edhe ish-kryeministri bullgar, Bojko Borisov, shpreh dyshime nëse ndonjëra parti do të jetë në gjendje ta formojë Qeverinë e re. Ai thotë se është pesimist se partia e tij, GERB, të mund të sigurojë shumicën për formimin e shumicës parlamentare.
Veç kësaj, skena politike në Bullgari do të jetë akoma më e tensionuar me retorika nacionaliste pasi në Parlamentin bullgar, me gjasë do të hyjë edhe partia “Veliçie” (Partia e madhështisë) me orientim prorus.
Së bashku me partinë “Prerodba” (Ripërtëritja) dhe socialistët, Veliçie është partia e tretë proruse që do të ketë përfaqësuesit e saj në Parlamentin bullgar.
Ish-diplomati Nikovski thotë se qëndrimet e OBRM-PDUKM-së, partisë fituese të zgjedhjeve në Maqedoninë e Veriut, do ta bëjnë edhe më të pamundur ndryshimin e Kushtetutës, pasi partia e mandatarit Hristijan Mickoski kërkon ndryshimin e protokollit për anëtarësim në BE.
OBRM-PDUKM-ja nuk është kundër përfshirjes së pakicës bullgare në Kushtetutë, por kërkon garanci se Sofja nuk do të paraqesë kërkesa të reja. Andaj, kjo parti kërkon që hyrja në fuqi e ndryshimeve kushtetuese, në rast se miratohet, të bëhet pas përfundimit të bisedimeve me BE-në, apo paralelisht me anëtarësimin në union.
“Problemi qëndron në protokollin e dytë të firmosur nga dy qeveritë, i cili është pesë herë më i dëmshëm se marrëveshja për miqësi që edhe pengon integrimin evropian. Me heqje dorë nga ky protokoll, me automatizëm bie në ujë edhe korniza negociuese dhe me këtë edhe ultimatumi bullgar për ndryshimin e Kushtetutës. Vetëm në këtë mënyrë Maqedonia (e Veriut) mund të vazhdojnë rrugën drejt Brukselit sikur edhe vendet tjera”, thotë Nikovski.
Në vitin 2017, Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria nënshkruan Marrëveshjen për fqinjësi të mirë, që synonte kapërcimin e dallimeve për çështjet që kanë të bëjnë me gjuhën, identitetin dhe të kaluarën historike mes dy vendeve.
Por, në vend të kësaj, kjo marrëveshje përkeqësoi edhe më shumë raportet ndërmjet dy vendeve.
FACT CHECK:
Synimi i JOQ Albania është t’i paraqesë lajmet në mënyrë të saktë dhe të drejtë. Nëse ju shikoni diçka që nuk shkon, jeni të lutur të na e
raportoni këtu.
Heroi i muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Denisi nga Durrësi
I pari në listë është Denisi nga Durrësi, i cili shpëtoi nga mbytja një vajzë në qytetin bregdetar. Ai e pa atë teksa ishte futur në det dhe vrapoi menjëherë për ta shpëtuar. Në një intervistë për JOQ ai tregon se nuk u mendua dy herë pët t’u futur në det dhe për të nxjerrë vajzën nga uji.
Djali nga Tirana
I dyti në listë është djali nga Tirana, i cili pa një të moshuar në rrugë që po shiste perime dhe vendosi që t’ia blejë asaj të gjitha me qëllim që ajo të shkonte në shtëpi dhe të mos rrinte më në rrugë në ato kushte. Gjithashtu ai bëri thirrje që çdokush që mundet të ndihmojë të moshuarit që shesin në rrugë, duke blerë produktet e tyre.
Petrit Alijaj
I treti është Petrit Alijaj, shqiptari në New York i cili shpëtoi nga manjaku të dashurën e tij. Një burrë i çmendur, manjak, tentoi të digjte të dashurën e shqiptarit në një stacion treni, por Petriti u hodh mbi të dhe flaka u vu në rrobat e tij. Ai ka marrë djegie të mëdha në trup dhe ndodhet i shtruar në një nga spitalet në New York.
I riu shkodran
Në listë është edhe i riu shkodran, i cili bëri një gjest për t’u duartrokitur. Ai iu dërgoi ujë dhe kafe, efektivëve të policisë, që kishin disa orë në punë në mes të rrugës. Ndoshta një gjest i vogël, por që motivon shumë të tjerë të ndihmojmë njëri-tjetrin.
Haram i muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Jurgen Çela
I pari në listë është Jurgen Çela, i riu nga Fushë-Kruja, i cili aksidentoi rëndë një vajzë, në Rrugën e Durrësit, dhe më pas u zhduk duke e lënë atë në mes të rrugës, të plagosur. Ai u dorëzua më vonë dhe rezultoi se ishte në gjendje të dehur dhe ishte futur kundravajtje në rrugë. Sot, vajza e aksidentuar është në gjendje jo të mirë. Ajo është dërguar në Greqi për mjekim më të specializuar.
Asgan Mërnica
I dyti është Asgan Mërnica, 23-vjeçari nga Fieri, i cili vrau me armë zjarri një efektiv policie, Nevruz Cenaliajn. Mërnica e vrau efektivin, pas një debati mes të dyve, se kush do të kalojë i pari në një rrugë të ngushtë të fshatit. Pas dy ditësh, 23-vjeçari u vetëdorëzua, shumë i qetë, i qeshur dhe aspak i penduar për atë që kishte bërë.
Erdgys Arrazi
Në listë është edhe Erdgys Arrazi, bashkëshorti i Alma Arrazit, e cila u vetëhodh në lumin Buna bashkë me tre fëmijët e saj në gjende të rënduar psikologjike. Arrazi është në burg, pasi ndaj tij rëndon akuza, se e ka shtyrë bashkëshorten drejt vetëvrasjes. Prokuroria thotë se Arrazi e dhunonte bashkëshorten psikologjikisht dhe pas kësaj ajo ndërmori veprimin ekstrem.
Djali dhunues
I katërti në listë është djali që u filmua duke dhunuar nënën e tij të moshuar, duke e kapur prej flokësh dhe duke e goditur keq. JOQ Albania publikoi pamjet e dhunës dhe më pas policia kreu arrestimin e tij. Ai kishte vetëm pak ditë që kishte dalë nga qelia e burgut dhe ishte në arrest shtëpie. Dhuna e tij ndaj nënës ishte e përhershme.
Eduart Danaj
I pesti në listë është edhe Eduart Danaj, shqiptari, i cili masakroi me thikë për vdekje bashkëshorten e tij në Athinë. Ai mendonte se gruaja e tij e tradhëtonte dhe në gjendje të dehur e vrau atë në mes të rrugës. Eduarti e dhunonte gruan e tij vazhdimisht dhe ajo kishte marrë disa herë urdhër mbrojtje, por nuk ndihej e sigurt aspak.
Vlonjati
I gjashti në listë është vlonjati, i cili tmerroi në plazh turistet ruse. Ai i shante ato dhe u afrohej për t'i ngacmuar. Kur ato e refuzuan, vlonjati afroi çadrën ndaj tyre dhe i ofendonte sa të mundej.
Babai dhunues
Në listë është edhe babai që dhunonte djalin e tij të mitur në Vlorë. Ai shfaqej teksa i gjuante pa pushim në kokë dhe e shante si të mundej. Videoja u publikua nga JOQ dhe mori shumë komente.
Adoleshentët
Adoleshentët që dhunuan burrin me probleme të shëndetit mendor. Ata e ngacmonin në rrugë dhe e goditën, ndërsa ai përpiqej të mbrohej. Pamjet i shpërndanë në rrjetet sociale.
