Me vëmendjen e Europës të përqendruar në luftën e vazhdueshme midis Rusisë dhe Ukrainës, paqja dhe stabiliteti nuk janë aspak të garantuara në një tjetër nga zonat më të paqëndrueshme të konfliktit të rajonit, sipas një diplomati të lartë të BE-së.
Marrëdhëniet midis Serbisë dhe Kosovës, të cilat kanë qenë të tensionuara që nga konflikti brutal i dyshes në vitet 1990, mbeten delikate një vit pas një marrëveshjeje tentative për një rrugë të re drejt normalizimit, shkruan mediumi amerikan “CNBC”.
“Stabiliteti është i brishtë. Ne nuk mund ta marrim paqen dhe stabilitetin si të mirëqenë”, tha në një intervistë për CNBC në Davos, Zvicër muajin e kaluar Miroslav Lajçak, përfaqësues i posaçëm i BE-së për dialogun Beograd-Prishtinë dhe Ballkanin Perëndimor.
CNBC, derisa raporton për kontekstin që po zhvillohen bisedimet mes Kosovës dhe Serbisë, e thekson që ‘vitet e konfliktit mes dyshes e kanë lënë Evropën shumë të ndarë në rrugën përpara, me disa anëtarë të BE-së – Spanjën, Sllovakinë, Qipron, Rumaninë dhe Greqinë – dhe fqinjë të tjerë jo-BE që kundërshtojnë pretendimin e Kosovës për pavarësi”.
Megjithatë, Lajçak tha se marrëveshja e normalizimit e kishte avancuar situatën “si kurrë më parë” dhe vuri në dukje se fokusi ishte tani në zbatimin e saj. Masat e normalizimit përfshijnë zhvillimin e “marrëdhënieve normale, të fqinjësisë së mirë” dhe kufizimin nga “kërcënimi ose përdorimi i forcës” në mosmarrëveshjet e ardhshme.
“Nuk ka rrugë kthimi. Nuk ka rrugë para këtyre marrëveshjeve sepse këto marrëveshje janë të pranuara nga të dyja palët”.
Si BE ashtu edhe SHBA-ja kanë investuar shumë në normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, edhe pse përballen me konflikte të tjera ndërkombëtare që zhvillohen me shpejtësi midis Izraelit dhe Hamasit dhe Rusisë e Ukrainës.
Por ora po troket. Me zgjedhjet që priten këtë verë në Parlamentin Europian dhe më vonë gjatë vitit në SHBA, përparimi në bisedimet e normalizimit do të jetë kritik përpara se çështja të zhvlerësohet, shkruan mediumi amerikan.
“Ajo që do të fillojë përpara se BE dhe SHBA të shkojnë në zgjedhje do të vazhdojë gjatë gjithë procesit zgjedhor,” tha Lajçak.
“Por ajo që nuk do të fillojë para këtyre [zgjedhjeve], unë do të kem dyshimet e mia se do të fillojë më pas”.
Rezistenca ka më shumë gjasa të vijë nga liderët përkatës të Serbisë dhe Kosovës, presidenti Aleksandar Vuçiq dhe kryeministri Albin Kurti, të cilët kanë baza nacionaliste në shtëpi për të qetësuar.
Presionet janë të larta për të dyja palët. Me aspiratat drejt anëtarësimit në BE të Serbisë dhe Kosovës, Lajçak tha se kjo mund t’i sigurojë BE-së një karotë për të nxitur paqen midis dy vendeve.
Serbia është aktualisht në mes të bisedimeve të pranimit në BE, pasi i është dhënë statusi i kandidatit në 2012, ndërsa Kosova ka statusin e kandidatit potencial, megjithëse të dyjave do t’u duhen reforma të mëdha për t’u pranuar në bllok.
“Suksesi i procesit të normalizimit do të varet gjithashtu nga sa drejtpërdrejt dhe ngushtë janë të lidhura me rrugën e Kosovës dhe Serbisë në BE”, tha Lajçak.
“Kjo është leva më e fortë që kemi”.
FACT CHECK:
Synimi i JOQ Albania është t’i paraqesë lajmet në mënyrë të saktë dhe të drejtë. Nëse ju shikoni diçka që nuk shkon, jeni të lutur të na e
raportoni këtu.
Heroi i muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Dom Gabriel Grabanica
Dom Gabriel Grabanica është prifti nga Ulqini, i cili në 19 janar ndërmori një sfidë të rrezikshme vetëm për të mbajtur meshën e shenjtë të festës tradicionale të kësaj zone, Shën Sebastianit. Tetë orë rrugë në këmbë, mes dëborës, ngricave dhe shkëmbinjve, për të çuar fjalën e Zotit në Currajn e Epërm të Tropojës, fshatin më të izoluar të veriut, me vetëm dy banorë.
Klera Çaku
Klera Çaku, 13-vjeçarja e cila është shpallur kampione Europe dhe Bote në shah. Ajo ka regjistruar një sukses të madh në sportin e shahut, duke lartësuar emrin e saj por edhe të Shqipërisë.
Naim Shehaj
Naim Shehaj, ish-efektiv policie, i cili gjeti në rrugë, portofolin dhe telefonin e një qytetari. Pasi kreu verifikimet, ai arriti të bjerë në kontakt me personin dhe ia dorëzoiji të dyja, si telefonin, ashtu edhe portofolin. Veprimi i tij është vlerësuar nga shumë qytetarë.
Djemtë në Mat
Djemtë në Mat që shpëtuan nga makina që po përmbytej shoferen. Një automjet u mor nga rrjedha e lumit dhe disa djem, u benë varg për të shpëtuar shoferen, që mezi po dilte nga automjeti. Ky veprim ëhstë duartrokitur nga shumë komentues.
Haram i muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Xhemal Loka
Xhemal Loka, bashkëshorti i Bedrie Lokës, i cili dhunoi dhe shtyu drejt vetëvrasjes këtë të fundit, nënë e katër fëmijëve. Xhemal Loka e dhunonte vazhdimisht Bedrien fizikisht dhe psikologjikisht. Pas gjithë kësaj torture, 41-vjeçarja i dha fund jetës.
Armand Liloi
Armand Lilo, oligarku i kullës “Corner Residence”, i cili nga neglizhenca në ndërtimin e kullës së tij, dy qytetare u plagosën. Ata po kalonin rrugën dhe një skelë u ra nga lart duke i lënë pa ndjenja në tokë. Armand Lilo kishte kursyer para për një tunel për kalimin e këmbësorëve.
Klod Allajbeu
Klod Allajbeu, pronari i spitalit Amerikan, në godinën e të cilit nuk kanë fund vdekjet e shqiptarëve. Allajbeu e ka kthyer këtë spital në një vend ku vetëm grumbullohen para nga shqiptarët dhe nuk shërohen njerëz, por vdesin. Rasti i fundit është vdekja e një 28-vjeçareje nga Lushnja, e cila humbi jetën pak orë pas operacionit për heqjen e dhjamit.
Reanto Muhaj
Reanto Muhaj, shqiptari në Florida, i cili vrau bashkëshorten e tij dhe rrëmbeu vajzën e vogël. Renato vrau Suela Saliaj në sy të vajzës 8-vjeçare dhe u largua me këtë të fundit. Pak orë më vonë, ai u arrestua nga policia dhe sot rrezikon dënimin me vdekje.
Lorela Kapaj
Lorela Kapaj, 31-vjeçarja shqiptare, e cila shfrytëzonte vajza të mitura për prostitucion në Greqi. Lorela lidhte miqësi me vajzat e mitura dhe më pas u gjente klientë me pagesënë bazë të një përqindjeje. E reja shqiptare jetonte në lagjen Colonos të Athinës dhe është nënë e një djali.
Dervish Hasi
Dervish Hasi, kirurgu në QSUT, i cili u arrestua, pasi kishte abuzuar seksualisht me një 14-vjeçare, prej dy vitesh. Hasi e prezantonte të miturën e si gruan e tij të katër dhe ndër të tjera, marrëdhëniet seksuale që kryente me të, i filmonte dhe ua dërgonte tre grave në Whatsapp
Dy të rinjtë nga Kosova
Dy të rinjtë nga Kosova, që vranë pa mëshirë, 18-vjeçarin Lulzim Fejzullahu. Eltion Kadriu 16 vjeç dhe Artiol Abdullahu 17 vjeç e përplasën me makinë Fejzullahun dhe më pas e goditën me shkop për ta vrarë. Dy të rinjtë janë djem biznesmenësh në Podujevë.
