Qeveria e Maqedonisë së Veriut e ka rritur kuotën e punëtorëve të huaj nga 5000 në 7000. Viti 2023 është në fund, por edhe kuota prej 5000 nuk është mbushur.
Nuk është vetëm te kuota por edhe te procedurat e komplikuara, thonë biznesmenët. Më shumë të huaj që punojnë në Maqedoni janë nga Turqia, më pas nga rajoni Serbia, Kosova dhe Shqipëria. Ka edhe emigrantë nga Lindja e Largët.
Në fund të vitit nuk u plotësua kuota për importimin e 5000 punëtorëve nga jashtë. Sipas të dhënave të Agjencisë së Punësimit, këtë vit për të huajt janë dhënë 4794 leje pune nga 5307 kërkesa. Të huajt që erdhën për të punuar në vend punojnë kryesisht si drejtues, pasuar nga ndërtuesit, marangozët, elektricistë dhe punëtorët e armaturës.
Shumica e të huajve punojnë në Shkup, pastaj Manastir, Tetovë, Kumanovë dhe Ohër.
Në fillim të vitit, qeveria njoftoi se problemi me mungesën e punëtorëve do të zgjidhet me “importimin” e fuqisë punëtore nga Azia Juglindore, ku paga mesatare është më e ulët se ajo në Maqedoni. Por nuk ka shumë punëtorë të interesuar nga vendet e largëta. Këtë vit, 146 punëtorë kanë ardhur nga India, 97 nga Nepali dhe një nga Sri Lanka, sipas të dhënave të Agjencisë së Punësimit.
Biznesmenët ankohen se nuk e kanë të lehtë të “importojnë” punëtorë nga jashtë, sidomos nga Lindja e Largët. Atyre iu pengojnë barrierat administrative, duke pritur me muaj të tërë dhe faktin se Maqedonia nuk ka përfaqësi konsullore në shumë vende nga të cilat mund të sillen punëtorë, thotë për REL, Angel Dimitrov nga Organizata e Punëdhënësve. Ai përmend shembullin e punëtorëve nga Bangladeshi, ku Maqedonia e Veriut nuk ka një përfaqësi konsullore, kështu që nëse duan të vijnë këtu, duhet të shkojnë në Indi. E më pas që andej dërgohen dokumentet në vend, ndaj duhet të kalojnë nëpër disa institucione dhe më pas të kthehen në përfaqësinë konsullore.
“Kjo është një nga shqetësimet. Agjencitë e punësimit nuk janë problem, ata thjesht i lëshojnë punëtorit një rrogë bruto, kjo është për shërbimin e tyre. Kurse bileta e avionit dhe të tjera janë përgjegjësi e punëdhënësit”, thotë Dimitrov.
Ai thotë se në vendet fqinje gjërat shkojnë shumë më shpejt dhe më thjeshtë.
“Kam pasur një takim me një koleg që ka një fabrikë tekstili afër Kragujevcit të Serbisë. Ai ka 20 punëtorë nga Bangladeshi. Ai më thotë se është më mirë që Serbia t’i importojë, pastaj të na i japë neve, sepse ne kemi reciprocitet me Serbinë dhe ata mund të punojnë këtu me lejen e Serbisë. Për të “importuar” një punëtor, mund të na duhen më shumë se gjashtë muaj”, thotë Dimitrov.
Në vend ka shumë agjenci që ndërmjetësojnë punësimin e punëtorëve shtëpiak në vend dhe gjejnë punë për punëtorë nga Maqedonia jashtë vendit. Por ligji nuk parashikonte licenca për agjencitë e ndërmjetësimit në punësimin e punëtorëve nga jashtë.
Njëra nga zgjidhjet është edhe paga më të larta
Maqedonisë me 1.8 milionë banorë, sipas autoriteteve, i duhen rreth 10 mijë punëtorë, edhe atë më shumë në hoteleri dhe ndërtimtari. Por përveç “importimit” të punëtorëve nga jashtë, problemi me mungesën e fuqisë punëtore mund të zgjidhet nëse shefat vendosin të rrisin rrogat.
Në ndërtimtari mungojnë punëtorë të të gjitha profileve, thotë Salim Hasani nga Grupacioni për ndërtimtari në Odën Ekonomike të Maqedonisë Veri-Perëndimore.
“Ne realisht i përzëmë tanët. Do të duhet të rrisim pagat e punëtorëve të ndërtimit, nëse nuk e bëjmë këtë do të dështojë e gjithë dega. Mjeshtrit e mirë kanë deri në 1300 euro rrogë, inxhinierët 700, pasi inxhinierë mund të gjej, por mjeshtër të mirë vështirë të gjendet”, thotë Hasani.
Ai për Radion Evropa e Lirë thotë se kompanitë e Grupit kishin përvojë me punëtorë nga Turqia. Ai thotë se janë profesionistë dhe e dinë punën e tyre.
Sipas të dhënave të Agjencisë për Punësim për momentin ka rreth 7300 vende të lira pune, rreth 105 mijë persona aktivisht kërkojnë punë, ndërsa 44 mijë vetëm paraqiten në Agjenci, por janë kërkues pasiv të punës.
Struktura e të papunëve, megjithatë tregon se ka shumë që janë të pakualifikuar, të moshuar dhe të paarsimuar. Mbi 43 mijë persona që janë të papunë kanë më shumë se 50 vite, ndërsa më shumë se 62 mijë të papunë janë të paarsimuar, ose vetëm me shkollë fillore.
FACT CHECK:
Synimi i JOQ Albania është t’i paraqesë lajmet në mënyrë të saktë dhe të drejtë. Nëse ju shikoni diçka që nuk shkon, jeni të lutur të na e
raportoni këtu.
Heroit të Muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Zotëria nga Tirana
I pari në listë është zotëria nga Tirana, i cili kurrsesi nuk donte që vajza e mitur të lagte këmbët nga rrugët e përmbytura të Tiranës. Ai e mori në shpinë dhe bashkë me të kaloi rrugën e përmbytur. Në gjithë atë kaos që përfshiu Tiranën, fotoja e këtij zotërie, që nuk dihet se cili është, babai apo gjyshi, me vajzën në shpinë mori komente pozitive dhe u cilësua heroi i vajzës në atë moment.
I riu fisnik
I dyti në listë është i riu fisnik, i cili ishte prezent në momentin kur një i moshuar u aksidentua me biçikletë. Ai nuk qëndroi indiferent dhe të vazhdonte rrugën, por u kujdes për të moshuarin e lënduar derisa mbërriti ambulanca. Madje ishte vetë ai që e njoftoi ambulancën.
Grupi i shokëve
I treti është i riu nga Tirana, bashkë me miqtë e tij, të cilët ndihmuan me aparat oksigjeni të moshuarën në Durrës. Ndër të tjera, ata blenë ushqime dhe dhuruan disa para për atë familje në nevojë. Gjesti fisnik i këtyre djemve ka marrë shumë komente pozitive.
Burri nga Tirana
I katërti është burri nga Tirana, i cili në kohën kur Tirana ishte e përmbytur dhe pothuajse asnjë rrugë e pakalueshme, ai u angazhua personalisht për të krijuar mundësi kalimtarëve që të kalonin nga një anë e rrugës në tjetrën. Videoja e tij mori shumë komente pozitive dhe u duartrokit nga të gjithë qytetarët.
Shqiptarët në Angli
Në listë janë edhe shqiptarët në Angli, të cilët nuk heshtën përballë një padrejtësie që iu bë një bashkëkombësi të tyre. Ata protestuan pas vdekjes së Alfredit, i cili i dha fund jetës në kampin e refugjatëve në Angli, për shkak të kushteve të mjerueshme në kamp. Ata u përplasën edhe me policinë angleze.
Punonjësja e policisë
E gjashta në listë është punonjësja e policisë, i cili në motin e keq që përfshiu vendin, ajo u pa teksa shtynte makinat e ngecura në borë. Përveç ndihmës së saj në menaxhimin e situatës ajo dha edhe ndihmë fizike. Videoja e saj ka marrë shumë reagime pozitive.
Djemtë e aplikacionit Catia.app
Të shtatët në listë janë djemtë e aplikacionit Catia.app, të cilët sapo dëgjuan thirrjen e të moshuarës që jetonte vetëm dhe në kushte të mjerueshme në një fshat të Dibrës reaguan menjëherë. Ata i dërguan nënë Shahes ndihma të shumta, ushqime dhe veshmbathje. Veprimi i tyre është duartrokitur nga shumë njerëz dhe ata u kthyen në heronj të nënës që nuk kishte jetuar një ditë të lumtur.
Erzen Zyberaj
I teti në listë është Erzen Zyberaj, atleti i cili u nis nga Prishtina për në Tiranë, në këmbë, si një mesazh bashkimi për festën e 28 Nëntorit. Atleti tha se ky ishte një amanet i babait të tij dhe arriti që t'ia mbajë. Zyberaj u prit nga shesh nga shumë shqiptarë që përveçse e duartrokitën edhe e përqafuan për mesazhin që dha.
Haram i Muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Gera Kulla
E para në listë është gruaja që jeton në zonën e "Myslym Shyrit", e cila u filmua në ashensor, teksa dhunonte qenin e saj. Gera Kulla, në videon e publikuar nga JOQ, e shkelmon qenin që mban në shtëpi disa herë rresht brenda në ashensor. Në rrjetet sociale, Kulla shtirej si një njeri që i donte kafshët.
Jorgaq Thëngjilli
I dyti është i riu Jorgaq Thëngjilli, i cili shkaktoi aksidentin e rëndë pranë Kryeministrisë. Ai po ecte me shpejtësi, në mes të Tiranës, duke dalë nga rruga dhe duke përfunduar në trotuar. I riu me “Benz” përplasi në trotuar, një çift, te cilët po kalonin.
Majlinda Dehima
E treta në listë është Majlinda Dehima, edukatorja që dhunoi në kopështin privat një 2-vjeçare, duke i lënduar edhe këmbën. Edukatorja është arrestuar, pasi akuzohet për keqtrajtim ndaj të miturve.
Eglantina Isufi
E katërta në listë është nëna që braktisi foshnjën në bodrumin e një pallati në Yzberisht. Eglantina Isufi la foshnjën e porsalindur në bodrum dhe u largua. Fatkeqësisht foshnja nuk ia doli dot, ndërsa 30-vjeçarja u arrestua.
Nëna nga Saranda
E pesta është nëna nga Saranda, e cila prostituuonte vajzën e saj të mitur. E ëma e të miturës binte dakord që vajza e saj të kryente mardhënie seksuale në këmbim të parave.
Ervin Manushi
Ervin Manushi, vëllai i moderatorit Edi Manushi, pavarësisht se ka fitime miliona lekë në muaj në bizneset e tij i lë punonjësit pa paguar. Pronari i Nazar në Palasë, Yamatos, Restorant Ullirit, dhe Nona në ish-Bllok ka muaj të tërë që ka lënë pa rroga të punësuarit e tij. Ata kanë denoncuar pronarin e tyre me ndikim të fortë në politikë e media se kanë ende pa marrë rrogat tek Nazar që prej muajve të sezonit veror.
Shitësja në Fier
E shtata është shitësja në Fier, e cila me vetëdije të plotë u jepte cigare të miturve në dyqanin e saj. Për më tepër, edhe ua ndizte vetë. Shitësja u kap nga disa të rinj, të cilët të shqetësuar denoncuan rastin pranë JOQ-së.
Faturino manjak
I teti në listë është faturino manjak. E kemi fjalën për faturinon e linjës së Kopështit Zoologjik, i cili masturbohej para një vajze brenda urbanit. Vajza e filmoi faturion dhe e dërgoi videon pranë JOQ-së. Policia nuk mori masa ndaj tij, por kompania po. Mësohet se ai është shkarkuar nga puna.
