Qeveria e Maqedonisë së Veriut e ka rritur kuotën e punëtorëve të huaj nga 5000 në 7000. Viti 2023 është në fund, por edhe kuota prej 5000 nuk është mbushur.
Nuk është vetëm te kuota por edhe te procedurat e komplikuara, thonë biznesmenët. Më shumë të huaj që punojnë në Maqedoni janë nga Turqia, më pas nga rajoni Serbia, Kosova dhe Shqipëria. Ka edhe emigrantë nga Lindja e Largët.
Në fund të vitit nuk u plotësua kuota për importimin e 5000 punëtorëve nga jashtë. Sipas të dhënave të Agjencisë së Punësimit, këtë vit për të huajt janë dhënë 4794 leje pune nga 5307 kërkesa. Të huajt që erdhën për të punuar në vend punojnë kryesisht si drejtues, pasuar nga ndërtuesit, marangozët, elektricistë dhe punëtorët e armaturës.
Shumica e të huajve punojnë në Shkup, pastaj Manastir, Tetovë, Kumanovë dhe Ohër.
Në fillim të vitit, qeveria njoftoi se problemi me mungesën e punëtorëve do të zgjidhet me “importimin” e fuqisë punëtore nga Azia Juglindore, ku paga mesatare është më e ulët se ajo në Maqedoni. Por nuk ka shumë punëtorë të interesuar nga vendet e largëta. Këtë vit, 146 punëtorë kanë ardhur nga India, 97 nga Nepali dhe një nga Sri Lanka, sipas të dhënave të Agjencisë së Punësimit.
Biznesmenët ankohen se nuk e kanë të lehtë të “importojnë” punëtorë nga jashtë, sidomos nga Lindja e Largët. Atyre iu pengojnë barrierat administrative, duke pritur me muaj të tërë dhe faktin se Maqedonia nuk ka përfaqësi konsullore në shumë vende nga të cilat mund të sillen punëtorë, thotë për REL, Angel Dimitrov nga Organizata e Punëdhënësve. Ai përmend shembullin e punëtorëve nga Bangladeshi, ku Maqedonia e Veriut nuk ka një përfaqësi konsullore, kështu që nëse duan të vijnë këtu, duhet të shkojnë në Indi. E më pas që andej dërgohen dokumentet në vend, ndaj duhet të kalojnë nëpër disa institucione dhe më pas të kthehen në përfaqësinë konsullore.
“Kjo është një nga shqetësimet. Agjencitë e punësimit nuk janë problem, ata thjesht i lëshojnë punëtorit një rrogë bruto, kjo është për shërbimin e tyre. Kurse bileta e avionit dhe të tjera janë përgjegjësi e punëdhënësit”, thotë Dimitrov.
Ai thotë se në vendet fqinje gjërat shkojnë shumë më shpejt dhe më thjeshtë.
“Kam pasur një takim me një koleg që ka një fabrikë tekstili afër Kragujevcit të Serbisë. Ai ka 20 punëtorë nga Bangladeshi. Ai më thotë se është më mirë që Serbia t’i importojë, pastaj të na i japë neve, sepse ne kemi reciprocitet me Serbinë dhe ata mund të punojnë këtu me lejen e Serbisë. Për të “importuar” një punëtor, mund të na duhen më shumë se gjashtë muaj”, thotë Dimitrov.
Në vend ka shumë agjenci që ndërmjetësojnë punësimin e punëtorëve shtëpiak në vend dhe gjejnë punë për punëtorë nga Maqedonia jashtë vendit. Por ligji nuk parashikonte licenca për agjencitë e ndërmjetësimit në punësimin e punëtorëve nga jashtë.
Njëra nga zgjidhjet është edhe paga më të larta
Maqedonisë me 1.8 milionë banorë, sipas autoriteteve, i duhen rreth 10 mijë punëtorë, edhe atë më shumë në hoteleri dhe ndërtimtari. Por përveç “importimit” të punëtorëve nga jashtë, problemi me mungesën e fuqisë punëtore mund të zgjidhet nëse shefat vendosin të rrisin rrogat.
Në ndërtimtari mungojnë punëtorë të të gjitha profileve, thotë Salim Hasani nga Grupacioni për ndërtimtari në Odën Ekonomike të Maqedonisë Veri-Perëndimore.
“Ne realisht i përzëmë tanët. Do të duhet të rrisim pagat e punëtorëve të ndërtimit, nëse nuk e bëjmë këtë do të dështojë e gjithë dega. Mjeshtrit e mirë kanë deri në 1300 euro rrogë, inxhinierët 700, pasi inxhinierë mund të gjej, por mjeshtër të mirë vështirë të gjendet”, thotë Hasani.
Ai për Radion Evropa e Lirë thotë se kompanitë e Grupit kishin përvojë me punëtorë nga Turqia. Ai thotë se janë profesionistë dhe e dinë punën e tyre.
Sipas të dhënave të Agjencisë për Punësim për momentin ka rreth 7300 vende të lira pune, rreth 105 mijë persona aktivisht kërkojnë punë, ndërsa 44 mijë vetëm paraqiten në Agjenci, por janë kërkues pasiv të punës.
Struktura e të papunëve, megjithatë tregon se ka shumë që janë të pakualifikuar, të moshuar dhe të paarsimuar. Mbi 43 mijë persona që janë të papunë kanë më shumë se 50 vite, ndërsa më shumë se 62 mijë të papunë janë të paarsimuar, ose vetëm me shkollë fillore.
FACT CHECK:
Synimi i JOQ Albania është t’i paraqesë lajmet në mënyrë të saktë dhe të drejtë. Nëse ju shikoni diçka që nuk shkon, jeni të lutur të na e
raportoni këtu.
Heroit të Muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Frrok Gjini
I pari në listë është Frrok Gjini, deputeti socialist, i cili, ishte i vetmi që ngriti zërin në komision për vjedhjen që kompania ONE, po i bën shqiptarëve. Para disa deputetëve, ai tha se duhet të kërkohet llogari ndaj kësaj kompanie.
i riu nga Fieri
I dyti në listë ëshë i riu nga Fieri, i cili shpërndan ushqim dhe disa të holla për të pastrehët në qytet. Videoja e tij mori shumë komente pozitive.
Endri Goxhaj
I treti në listë është Endri Goxhaj, i riu që menjëherë sapo pa postimin për kalin që kishte ngecur në lumë në Berat, u angazhua personalisht që t’i shpëtonte jetën. Sot kali është në një fermë në Tiranë dhe ndodhet në gjendje shumë të mirë.
Shaqir Palushi
I katërti në listë është Shaqir Palushi, biznesmeni nga Kosova, pronar i Golden Eagle, i cili nëpërmjet Fondacionit Golden Eagle, ka ndihmuar me 10 mijë euro të miturën me sëmundjen e rëndë dhe ka vendosur që të ndërtojë një shtëpi të re për familjen Mamaqi në Bubq. Ky akt bamirësie është duartrokitur nga shumë shqiptarë.
Shqiptarët në Gjermani
Në listë janë dhe shqiptarët në Gjermani, që pa i dridhur qerpiku u përballën me serbët në stadiumin në Leipzig. Ata ngritën flamurin shqiptar dhe bënë shqiponjën me duar, para serbëve që u vinin drejt për t’i kërcënuar.
I riu që dorëzoi mbi 1 milionë lekë
I gjashti në listë është i riu që dorëzoi mbi 1 milionë lekë të gjetura në rrugë. Ai tregoi se e dinte kush ishte i zoti i parave, por nuk kontaktone dot. Përmes JOQ ai gjeti të zotin e parave dhe i dorëzoi ato.
Bujar Mulgeci
I shtati në listë është Bujar Mulgeci. Tropojani që jeton në Angli, duke parë neglizhencën e qeverisjes vendore vendosi të dhurojë 12 mije euro për të shtruar rrugën e një fshati, që u vjen në ndihmë shumë banorëve.
Haram i Muajit
KLIKO PËR TË VOTUAR
Roland Dhe Ina Xhaxho
Të parët në listë janë babë e bijë, Roland Dhe Ina Xhaxho, të cilët akuzohen si shkaktarët e vdekjes së 3-vjeçarit, pas trajtimit të disa dhëmbëve. Familjarët thonë se kur e kishin djalin në gjendje kritike, mjeku dhe vajza e tij nuk hapnin telefonin.
Djemtë përdhunues
Të dytët në listë janë djemtë vlonjatë që përdhunuan 26-vjeçaren, pasi i dhanë asaj pije alkoolike dhe drogë. Albi Ceno, Oltjan Tahiri, Gentjano Mehmeti dhe Vilion Kapaj kanë përdhunua rnë grup 26-vjeçaren nga Vlora. Dy prej tyre janë arrestuar ndërsa dy të tjerët janë në kërkim.
Kozak Braçi
Në listë është edhe tiktoksi Kozak Braçi. Ai është në listë pasi, pak ditë më parë ka goditur me shuplakë në kokë, një burrë dhe pamjet e dhunës i ka postuar në rrjetet sociale. Kjo video ka marrë shumë komente negative.
Robert Staka
Robert Staka, është shkodrani, që hiqej si gazetar në qytetin e Shkodrës. Ai dhunoi babain dhe e tallte atë në rrjetet sociale. Mësohet se Staka, aktualisht është në burg.
Marinela Harmatini
Marinela Harmatini, është zysha nga Shkodra, e cila mblodhi gati 200 mijë euro, me pretekstin se kishte burrin sëmurë, por sot nuk dihet ku është. Ajo është zhdukur bashkë me paratë.
Emin Cekani
Emin Cekani është taksisti manjak i kompanisë “Blue Taxi”. Ai ngacmoi seksualisht një turiste franceze, e cila u shokua dhe rastin e denoncoi në redaksinë e JOQ Albania. Pas publikimit nga JOQ, erdhi dhe reagimi i policisë.
Kompania ONE
Kompania ONE, është në listë për vjedhjen që po i bën shqiptarëve dhe shtetit. Këtë muaj, kompania ka thyer rekord me ankesa. Gjithashtu është kaur në flagrancë për mosdhënie faturash, si dhe mban peng klientët duke mos i prishur kontratën, pavarësisht afatit.
Irfan Hysenbelliu
pronari i dy fabrikave të birrës, pronar mediash dhe resorti, që lë pa paga punonjësit. Disa punonjës të tij kanë dalë në protestë, ndërsa të tjerë kanë denoncuar këtë skandal në redaksinë e JOQ ALBANIA. Hysenbelliu, ka disa muaj që nuk paguan shumë punëtorë.
Manjaku në Durrës
I nënti në listë është manjaku në Durrës, i cili sheh vajza të mitura dhe masturbohet para tyre. JOQ Albania ka publikuar dy raste të tij, një në autobus dhe një në një bar-kafe.
Selami Bodi
I fundit në listë është Selami Bodi, i cili mbyti gruan e tij në Itali. Pas një debati për arsye xheloizie ai e vrau gruan duke lënë jetimë katër fëmijë të mitur.
