Ndihma financiare për kategoritë më të rrezikuara të qytetarëve dhe për pensionistët është pjesë e masave të reja për përballimin e krizës energjetike dhe çmimeve në vlerë prej mbi 350 milionë euro që Qeveria i miratoi dje. Disa nga masat duhet të kalojnë në procedurë në Kuvend sepse kërkojnë ndryshime ligjore, e disa sipas Dekretit të Krizave mund të funksionalizohen me vendim të Qeverisë apo ministrive të veçanta. Masat e synuara po përgatiten edhe për industritë që kanë të bëjnë me produktet bazë të përdorura nga qytetarët.
Kryeministri Dimitar Kovaçevski pas seancës së Qeverisë tha se prioritet mbetet mbrojtja e standardit jetësor të qytetarëve dhe likuiditetit të kompanive, si dhe se duhet të ketë energjensa, ngrohje dhe rrymë si dhe masa të synuara për kategoritë më të rrezikuara të qytetarëve. “Nuk do të harrojmë askënd dhe do ta lëmë të qetë të përballet me pasojat e krizës. Të gjithë së bashku do ta kalojmë krizën, tha Kovaçevski pas seancës së Qeverisë. “Përsëri menaxhojmë mirë me Buxhetin dhe ua kthejmë paratë qytetarëve, veçanërisht kategorive më të ndjeshme. Kemi bërë konsultime të thella me ekspertë, punëdhënës, odat ekonomike dhe pensionistët, shkencën,… Kemi finalizuar masat për të mbështetur qytetarët dhe kompanitë, por nga sot do të punojmë edhe më me përkushtim për tejkalimin e krizës. Ne veprojmë me vendosmëri dhe marrim masa që zbusin krizën”, theksoi Kovaçevski.
42.000 qytetarë nga kategoritë e rrezikuara do të marrin 3.000 denarë në muaj në katër muajt e ardhshëm, ose gjithsej 12.000 denarë. Këtu përfshihen personat që ushtrojnë të drejtën e sigurimeve shoqërore, personat që ushtrojnë të drejtën e aftësisë së kufizuar, prindërit e fëmijëve me aftësi të kufizuar deri në moshën 26 vjeç që ushtrojnë të drejtën për një shtesë të veçantë, personat me aftësi të kufizuar që ushtrojnë të drejtën e ndihmës dhe kujdesit. nga një person tjetër, persona me ndryshime më të rënda të përhershme në gjendjen shëndetësore, prindër të vetëm përfitues të pagës minimale të garantuar dhe persona të papunë. Për këtë masë janë ndarë gjithsej mbi 8 milionë euro, tha Kovaçevski.
Do të ketë edhe mbështetje direkte financiare për pensionistët që marrin pensione më të ulëta: mbi 91.600 pensionistë që marrin deri në 11.525 pensione do të ndihmohen me 1.500 denarë në muaj, pra gjithsej 6.000 denarë për katër muaj. Ndihmë prej gjithsej 3.000 denarë është siguruar për pensionistët që marrin pension prej 11.525 deri në 14.000 denarë, përkatësisht mbi 66.000 pensionistë. Për këtë masë janë ndarë më shumë se 12.2 milionë euro. Pensionistët mund të presin mbështetjen e fundit të qeverisë nga muaji i ardhshëm nëse Kuvendi miraton ndryshimet e nevojshme ligjore.
Në seancën e qeverisë u miratuan edhe masat për mbështetjen e sektorit privat, të cilat synojnë kompanitë mikro, të vogla dhe të mesme. Me to zgjerohet gama e kompanive që përfitojnë nga skema e kredi-garancisë, nga Fondi i Garancisë së Bankës së Zhvillimit, duke lehtësuar kriteret e aplikimit. Ofrohet një linjë kredie direkte për të mbështetur likuiditetin e shoqërive tregtare mikro, të vogla dhe të mesme, sipas situatës aktuale, si dhe të tregtarëve të vetëm: zejtarë (të cilët paguajnë taksa mbi të ardhurat reale). Gjithashtu, rimbursimi i përshpejtuar dhe i rritur i TVSH-së, si dhe ofrimi i mbështetjes konsulente favorizuese për zhvillimin e projekteve/studimeve për investime në efiçencën e energjisë dhe burimet e rinovueshme të energjisë, me synim aksesin më të lehtë në kapital. Masa 25 do të vazhdojë edhe përmes Bankës për Zhvillim të Maqedonisë së Veriut dhe bankave komerciale, gjegjësisht mundëson kredi për investime në projekte për efikasitet energjetik dhe burime të ripërtëritshme të energjisë.
Qeveria tashmë po diskuton dhe po bën analiza për të mbështetur me masa të synuara kompanitë prodhuese të produkteve bazë të përdorura nga qytetarët.
Kryeministri bëri të ditur se me ministrat e Ekonomisë Kreshnik Bekteshi dhe të Financave Fatmir Besimi dhe me Fondin Monetar Ndërkombëtar janë duke u diskutuar për masat e synuara në lidhje me industritë që prodhojnë produkte ushqimore bazë dhe produkte që lidhen me produktet bazë të përdorura nga qytetarët. Qëllimi i këtyre masave është që të ndërhyhet si ndihmë në energjinë dhe energjinë elektrike që ata përdorin, por vetëm me kusht që të ketë ulje të çmimit të këtyre produkteve bazë që dalin nga niveli i prodhimit.
“Shpresoj që në dy javët e ardhshme të arrijmë një zgjidhje që do të jetë e pranueshme për prodhuesit, që do të mundësojë subvencionimin e energjisë për ta, por edhe që do të mundësojë uljen e çmimit ose mos rritje të mëtejshme të çmimit të produkteve ushqimore bazë. Pra, për këtë jemi duke punuar, por të gjithë duhet të kuptojmë se inputet në procesin e prodhimit janë rritur për mbi 70 për qind në bursat botërore, ndërsa dhe misri janë produkte të bursës”, tha Kovaçevski.
Kovaçevski dhe ministri Bekteshi presin që të gjithë deputetët t’i miratojnë ndryshimet që do të mundësojnë ndihmë për pensionistët dhe kategoritë e rrezikuara të qytetarëve, si dhe zbatimin e të gjitha masave tjera për përballimin e krizës së energjisë dhe çmimeve.
“Pritjet e mia janë që deputetët e OBRM-PDUKM-së dhe të gjithë deputetët tjerë javën e ardhshme t’i miratojnë të gjitha ligjet për t’u përballur me krizën sepse ligjet janë në interes të qytetarëve – që çmimi i ujit, rrymës dhe energjisë termike të mos ketë rritje”, tha Bekteshi.
Ai bëri të ditur se Qeveria do të bëjë të gjitha përpjekjet për të siguruar vazhdimësi në furnizimin me gaz natyror me çmime më të ulëta. Në Beograd është mbajtur takimi me kompaninë e gazit natyror që ia ka treguar kryetari i opozitës OBRM-PDUKM Hristijan Mickoski, bëhet fjalë për sipërmarrës nga Serbia, BeH dhe Sllovenia, ndërsa gazi vjen nga Gazprom. Kompania e dytë që tregoi Mickoski për blerjen e mazutit është nga Bosnja e Hercegovina dhe ende priten ofertat e saj.
“Më e rëndësishmja është të japim garanci kundërbankare për dorëzimin dhe çmimin, si dhe të respektojmë dispozitat tona ligjore. Kur t’i kemi ofertat do ta informojmë publikun nëse do të jenë të pranueshme ose pse jo”, potencoi Bekteshi dhe shtoi se Qeveria do të bëjë të gjitha përpjekjet që të sigurojë vazhdimësi në furnizimin me gaz natyror me çmimet më të ulëta.
Përmes bisedimeve të kryeministrit Kovaçevski me presidentin bullgar Rumen Radev, deri të premten do të lirohen kapacitete shtesë në pjesën e interkonektorit me Republikën e Bullgarisë për furnizim me gaz natyror. Kjo, theksoi Bekteshi, do të thotë se do të mund të furnizohemi nga burime të tjera.
Kovaçevski pardje njoftoi se është duke u përgatitur një pako masash për t’u ndihmuar kompanive të mëdha që janë në tregun e liberalizuar, e cila duhet të finalizohet deri në fund të këtij muaji.
“Jemi duke diskutuar për sigurimin e energjisë elektrike më të lirë nga burime dypalëshe, me Bullgarinë, Turqinë, Greqinë, Serbinë. Do të merren parasysh karakteristikat e industrive dhe në bazë të një analize të tillë dhe mundësive buxhetore do t’u japim mbështetje financiare kompanive që janë në tregun e liberalizuar, tha kryeministri.
Aleksandar Dedinec, ekspert nga ASHAM në fushën e energjetikës dhe mjedisit, në një intervistë për AIM tha se funksionimi i TE-TO Shkupi është i një rëndësie vendimtare për sistemin tonë energjetik këtë dimër, i cili doli të jetë vendimtar edhe në vitin 2021. Nga ana tjetër, ekonomitë familjare dhe sektori publik duhet të përdorin energjinë në mënyrë sa më racionale dhe në këtë mënyrë të arrijnë kursime të caktuara që EMV do të mund t’i drejtojë në industri, dhe instalimi i fotovoltaikëve në çati duhet të forcohet dhe thjeshtohet sa më shumë”, tha Dedinec.
Vlera e pakos totale të masave kundër krizës këtë vit është 750 milionë euro. Për të ngadalësuar efektin e transferimit të inflacionit të importuar në produktet vendase, në muajin mars u miratua një pako prej 26 masash për mbrojtjen e standardit të jetesës së qytetarëve dhe ruajtjen e likuiditetit të kompanive, si dhe masa për mbështetjen financiare të kompanive përmes Bankës zhvillimore, llogaritet në rreth 400 milionë euro. Gjithashtu, ishin paraparë masa që synojnë mobilizimin e kapitalit nga sektori privat, përkatësisht bankat komerciale, me efekte të përgjithshme të pritshme prej rreth 500 milionë euro. Me masat kundër krizës nga marsi i këtij viti, deri në fund të vitit parashikohet aplikimi i zgjatur i taksës preferenciale të TVSH-së prej pesë për qind për shitjen e energjisë elektrike për amvisëritë.
