Brenda një dekade, Dritan Rexhepi krijoi një rrjet të fuqishëm trafiku kokaine, i cili përfshinte fushat e Kolumbisë, portet e Ekuadorit dhe përfundonte në rrugët e Evropës. Sipas një raporti të The Washington Post, hetuesit italianë dhe ata latinoamerikanë zbuluan aktivitetin e tij, duke e pozicionuar si një rival serioz të karteleve të fuqishme meksikane.
Ngjitja e Rexhepit nga një person i zakonshëm i armatosur në Shqipëri në një lider të një rrjeti ndërkombëtar është një shembull i shpërthimit global të industrisë së kokainës – një treg që sot është më i madh dhe më i diversifikuar se kurrë më parë. Në Amerikën e Jugut, prodhimi i kokainës është dyfishuar gjatë dekadës së fundit, ndërsa kultivimi i bimëve të kokës në Kolumbi, vendi që prodhon pjesën më të madhe të kokainës në botë, është trefishuar. Për më tepër, sipërfaqja e tokës së përdorur për të kultivuar këtë bimë është pesëfishuar që nga vrasja e Pablo Escobarit në vitin 1993.
Zyra e Kombeve të Bashkuara për Drogën dhe Krimin raportoi se në vitin 2022 u prodhuan një rekord prej 2,757 tonësh kokainë, një rritje prej 20% krahasuar me vitin 2021. “Industria e kokainës po vazhdon të rritet. Para disa vitesh, mendohej se drogat sintetike do të dominonin tregun, por për momentin kokaina mbetet kryesore,” tha Thomas Pietschmann, një zyrtar kërkimor i OKB-së.
Historikisht, tregu kryesor i kokainës ishin Shtetet e Bashkuara, ku lufta kundër kësaj droge ishte një prioritet kombëtar. Megjithatë, pavarësisht miliardave dollarëve të investuar nga SHBA për të luftuar drogën në Amerikën Latine, tregtia jo vetëm që ka mbijetuar, por është shtrirë globalisht, duke krijuar rrugë të reja, tregje të reja dhe aktorë të rinj kriminalë.
Pothuajse çdo vend në Amerikën Latine ka një rol të rëndësishëm në prodhimin ose transportimin e kokainës, ndërsa Ekuadori është bërë një nga nyjet kryesore të tranzitit global. Në të njëjtën kohë, kërkesa për kokainë në Evropë është rritur ndjeshëm, duke rivalizuar SHBA-në si tregu kryesor. Konfiskimet e kokainës në vendet e BE-së janë rritur pesëfish midis viteve 2011 dhe 2021, duke tejkaluar ato në SHBA gjatë vitit 2022.
Edhe pse përdorimi i kokainës në SHBA ka rënë me 20% që nga viti 2006, rrjetet kriminale ballkanike, italiane, turke dhe ruse janë zgjeruar në Amerikën Latine për të përfituar nga tregtia fitimprurëse.
“Shqiptarët janë ndër më të fuqishmit dhe më të organizuarit në këtë treg,” deklaroi Marco Martino, një zyrtar i lartë i policisë italiane.
Sipas hetuesve, rrjetet kriminale shqiptare kanë qenë vendimtare për transportimin e kokainës drejt Evropës dhe për rritjen e konsumit të saj në të gjithë kontinentin. Ky pozicion strategjik i ka kthyer ato në një faktor kyç të industrisë globale të kokainës.
