Hendeku gjinor i pagave mbetet një problem i dukshëm në Evropë, me disa tregues që tregojnë pabarazinë midis burrave dhe grave në shumë fusha, ndërsa jeta ekonomike është një nga ato që prek më shumë gratë. Pavarësisht disa përmirësimeve, gratë ende përballen me boshllëqe gjinore në paga, pjesëmarrjen në fuqinë punëtore, punësimin dhe pozitat hierarkike në vendin e punës.
Sa më shumë fitojnë meshkujt se femrat?
Debati mbi pabarazinë gjinore në paga është rritur vitet e fundit. Hendeku i parregulluar i pagave gjinore tregon diferencën midis të ardhurave mesatare bruto për orë të burrave dhe grave, shprehur si përqindje e të ardhurave mesatare bruto për orë të burrave. Ky tregues nuk merr parasysh faktorët si arsimi, mosha, orët e punës apo lloji i punës, dhe nxjerr në pah se gratë fitojnë më pak sesa burrat. Në vitin 2022, hendeku gjinor ishte 12.7% në BE, që do të thotë se gratë fituan mesatarisht 12.7% më pak për orë sesa burrat.
Hendeku gjinor i pagave ndryshon ndjeshëm në shtetet e BE-së dhe EFTA-s. Estonia kishte hendekun më të madh, me 21.3%, ndërsa Luksemburgu ishte i vetmi vend me një diferencë negative, ku gratë fituan pak më shumë sesa burrat. Vendet si Italia, Rumania dhe Belgjika kishin diferenca më të ulëta, më pak se pesë për qind.
A po bie hendeku gjinor i pagave në Evropë?
Synimi i Komisionit Evropian është zvogëlimi i hendekut gjinor të pagave. Megjithatë, përmirësimi ka qenë i ngadalshëm. Ndërmjet 2012 dhe 2022, hendeku gjinor i pagave ra me 3.7 pikë përqindje në BE, nga 16.4% në 12.7%. Disa vende, si Slloveni, Letoni dhe Poloni, kanë shënuar rritje të hendekut, ndërsa Spanja, Estonia dhe Islanda kanë bërë përmirësime të dukshme.
A është hendeku gjinor më i madh në sektorin privat?
Po, hendeku gjinor është më i madh në sektorin privat sesa në atë publik në shumicën e shteteve të BE-së. Kjo mund të shpjegohet nga mënyra se si pagat në sektorin publik janë të rregulluara dhe transparente. Hendeku ishte më i madh në sektorin privat në vende si Çekia dhe Gjermania, ku gratë fituan më pak sesa burrat për të njëjtën punë.
Pse femrat fitojnë më pak?
Arsyet e hendekut gjinor të pagave janë të shumta dhe përfshijnë faktorë si ndarja sektoriale, diskriminimi i pagesës dhe ndarja e pabarabartë e punës së papaguar. Gratë shpesh kanë më shumë orë të punuara pa pagesë, duke ndikuar në zgjedhjet e tyre të karrierës. Përveç kësaj, ndonëse gratë janë më të arsimuara se burrat, ato kanë shkallë më të ulëta të punësimit, përderisa burrat janë më të punësuar në të gjitha vendet e BE-së.
Gratë janë më të arsimuara, por më pak të punësuara
Gratë kanë shkallë më të lartë arsimi, por janë më pak të punësuara. Në vitin 2022, 37.1% e grave në BE kishin arsim të lartë, krahasuar me 31.4% të burrave, por shkalla e punësimit të grave ishte më e ulët (83.6%) krahasuar me burrat (88.9%). Kjo tregon se gratë janë më të arsimuara, por hasin vështirësi në gjetjen e punës, duke shkaktuar pabarazi të mëtejshme në pagë.
Pjesëmarrja e grave në fuqinë punëtore
Shkalla e pjesëmarrjes së grave në fuqinë punëtore mbetet më e ulët sesa ajo e burrave në të gjitha vendet e BE-së. Megjithatë, gjatë dy dekadave të fundit, shumica e shteteve kanë bërë përmirësime për të ngushtuar hendekun në pjesëmarrjen në fuqinë punëtore, megjithatë, ai mbetet i lartë në disa vende si Rumania, Italia dhe Greqia.
Në përfundim, hendeku gjinor i pagave mbetet një sfidë e madhe në Evropë, pavarësisht përpjekjeve për ta zvogëluar atë, dhe kërkon një angazhim më të madh për arritjen e barazisë ekonomike midis burrave dhe grave.
